بررسی اثر عصاره آبی خیاردریایی (Holothuria arenicola Semper, ۱۸۶۸) خلیج فارس در پیشگیری از آسیب میدان الکترومغناطیسی بر غدد جنسی نر در موش نژاد Balb/C

میدان­ الکترومغناطیسی فاکتور استرس ­زایی است که موجب تغییر عملکرد دستگاه­های بدن می­شود. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر حفاظتی عصاره آبی خیار­دریایی گونه خلیج­ فارس در آسیب­های ناشی از میدان­ های الکترومغناطیسی با فرکانس کم بر غدد جنسی موش نر نژاد Balb/C است. موش­ ها به گروه ­های شاهد، شاهد آزمایشگاهی و تجربی ۱ و ۲ و ۳ و ۴ و ۵ تقسیم ­بندی شدند. گروه­های تجربی به­ مدت ۱۰ روز، روزانه ۴ ساعت در­معرض میدان قرار گرفتند. همچنین نمونه­ های گروه­های تجربی ۵-۲، ۶ ساعت قبل از تیمار با میدان الکترومغناطیسی عصاره خیار­دریایی دریافت کردند. نمونه ها پس از طی دوره تیماری تثبیت و و جهت مطالعات بافت شناسی آماده و با روش H&E رنگ آمیزی شدند. . سپس قطر و تعداد لوله­های منی­ساز، قطر بیضه، وزن بیضه و اپیدیدیم، ضخامت تونیکا­آلبوژینه، تعداد سلول­های اسپرماتوژنیک شامل اسپرماتوگونی­ ها، اسپرماتوسیت­ ها، اسپرماتید­ها، سلول­ های سرتولی­ و سلول­ های لایدیگ اندازه­ گیری شد. نتایج نشان داد که تیمار با میدان بر وزن اپیدیدیم، قطر لوله­های منی­ساز و ضخامت تونیکاآلبوژینه اثر معنی­ دار ندارد اما باعث کاهش معنی­دار در وزن و قطر بیضه، تعداد لوله­های منی­ساز و سلول­های اسپرماتوژنیک در گروه تجربی ۱ نسبت به شاهد می­ شود. همچنین نمونه­ های گروه­ های تجربی که قبل­ از تیمار با میدان الکترومغناطیسی عصاره خیاردریایی دریافت کرده بودند افزایش معنی­دار نسبت به گروه تجربی ۱ نشان دادند. یافته­ها نشان می­ دهد که میدان الکترومغناطیسی بر پارامتر­های بافت بیضه اثر تخریبی دارد، اما عصاره خیاردریایی دارای اثر پیشگیری کننده بر آسیب­های القایی توسط میدان الکترومغناطیسی بر غدد جنسی نر می ­باشد.

Keywords:

sea cucumber , electromagnetic field , testis , Persian Gulf , خیاردریایی , میدان مغناطیسی , بیضه , خلیج فارس