صفورا جوان - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی نیشابور، ایران
مسلم دیده ور - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی زابل، ایران
رحیم بخش رئیسی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی زابل، ایران
محمد عباسیان - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی زابل، ایران
سمیه احمدی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی زابل، ایران
رقیه نوری - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی زابل، ایران

زمینه و هدف: تولید کمپوست از مواد آلی و زباله­های جامد شهری یکی از راه­های مهم بازیافت مواد آلی است که نقش مهمی در مدیریت مواد زائد ایفا می کند. همچنین کمپوست می تواند برخی از مواد سمی مانند فلزات سنگین را وارد خاک و زنجیره غذایی کند که این مواد تاثیرات منفی برای موجود زنده داراست. مواد و روش­ها: این تحقیق از نوع توصیفی- مقطعی است که در دو فصل تابستان و بهار بر روی ورمی کمپوست زاهدان انجام شد. تعداد نمونه ها ۱۰۰ عدد و اندازه گیری میزان تحرک پذیری فلزات سنگین سرب و کادمیوم و نیکل با روش استخراج ترتیبی پنج مرحله ای صورت پذیرفت. سپس ارزیابی خطر فلزات در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان می دهد بیشترین میزان تحرک پذیری مربوط به فلز کروم و سپس کادمیوم و سرب است. همچنین بررسی ارزیابی ریسک فلزات سنگین خطر متوسطی را برای هر سه فلز در محیط برای موجودات زنده براورد می کند. نتیجه گیری: طبق نتایج بدست آمده مقدار فلزات سنگین مورد مطالعه در کمپوست تولیدی در زاهدان کمتر از حد استاندارد مورد تایید ایران است.

Compost, Heavy metals, Sequential extraction, Risk assessment, Mobility, کمپوست, فلزات سنگین, استخراج ترتیبی, تحرک پذیری, ارزیابی خطر