پرویز جوانمردی - گروه مهندسی محیط زیست، واحد اهواز ، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
افشین تکدستان - ۲ گروه مهندسی بهداشت محیط و عضو مرکز تحقیقات فناوری های زیست محیطی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران
رضا جلیل زاده - گروه مهندسی محیط زیست، واحد اهواز ، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
محمد جواد محمدی - ۲ گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده علوم پزشکی آبادان، آبادان، ایران

زمینه و هدف: روش های مختلفی برای حذف فلزات سنگین وجود دارد اما استفاده از جاذب های ارزان قیمت برای حذف این فلزات در سال های اخیر توسط پژوهشگران مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق حذف فلز روی توسط زئولیت طبیعی کلینوپتیلولیت سمنان مورد بررسی قرار گرفته است. مواد و روش ها: آزمایش ها بصورت ناپیوسته با زئولیت طبیعی کلینوپتیلولیت انجام گردیده است. برای تعیین ویژگی های زئولیت از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و دستگاه پراش نگار اشعه(XRD) X  استفاده شده است. تاثیر متغیرهای pH (۱و۳و۵و۷و ۱۰)زمان تماس (۱۵و۳۰و۴۵و۶۰و۹۰)مقدار جاذب (۱و۳و۵و۷و۱۰گرم) و غلظت یون روی (۱۰،۲۰،۴۰،۵۰،۶۰،۷۰، ۸۰ و۱۰۰میلی گرم بر لیتر) در دمای ثابت و سرعت همزن ۲۵۰ دور بر دقیقه بر کارایی حذف روی وایزوترم ها و سنتیک جذب مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده از فرآیند حذف روی شرایط بهینه برای حذف روی با زئولیت طبیعی به ترتیب شامل ۷=pH دوز جاذب ۵گرم بر لیتر و زمان تماس ۳۰ دقیقه  بدست آمد. مقدار فلز حذف شده با افزایش غلظت فلز کاهش، اما ظرفیت جذب افزایش یافت. مدل فروندلیچ برای روی(۹۸R۲=/) تطابق بهتری با داده های آزمایشگاهی داشتند. همچنین برای مدل های سنتیکی، مدل سنتیک شبه درجه دوم بهتر از سایر مدل ها با داده های بدست آمده همخوانی داشت. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داده است که زئولیت طبیعی کلینوپتیلولیت می تواند به عنوان یک جاذب کارامد و ارزان جهت حذف فلزات سنگین روی از محیط های آبی به کار رود.

Natural Zeolite Clinoptilolite, Adsorption, Zn, Isoterm, زئولیت طبیعی کلینوپتیلولیت, جذب سطحی, روی, ایزوترم جذب