مجتبی یگانه بادی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
علی اسرافیلی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
روشنک رضایی کلانتری - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
علی آذری - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت محیط،دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
احسان احمدی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت محیط،دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
احمد مختاری - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
میترا غلامی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

سابقه و هدف: گسترش روز افزون صنایع شیمیایی باعث تخلیه ترکیبات شیمیایی سنتتیک مانند استرهای آلی و پلاستی سایزرها به محیط زیست شده است. استرهای اسید فتالیک (PAEs)از جمله این ترکیبات سخت تجزیه پذیر، خطرناک و نوپدید هستند که توانایی ایجاد اختلال در عملکرد هورمون ها و غدد درون ریز، مشکلات تولید مثلی و سرطان را دارند. همچنین این ترکیبات از طریق فاضلاب خروجی از صنایع وارد محیط پیرامون شده و موجب مشکلات زیست محیطی می­گردند. هدف از این تحقیق ارزیابی کاربرد فرآیند UV/Na۲S۲O۸/Fe۲+ در حذف DMP از محلول های آبی بوده است. مواد و روش ها: در مطالعه حاضر اثر متغیر­ها شامل pH، غلظت پرسولفات، غلظت Fe۲+ و زمان در مقیاس آزمایشگاهی و به روش ناپیوسته مورد بررسی قرار گرفت. غلظت باقیمانده DMP توسط دستگاه HPLC در طول موج ۲۵۴ نانومتر تعیین شد. تاثیر پارامترهای مستقل بر درصد حذف DMP با روشsimpelex  Multi و سطح پاسخ (روش باکس بانکن) مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: در این مطالعه ۱۱pH=، غلظت پرسولفات برابر ۵۱/۰ میلی مول بر لیتر، غلظت آهن ۰۸/۰ میلی مول بر لیتر و زمان ۹۰ دقیقه، به عنوان شرایط بهینه به دست آمد. نتایج نشان داد که حذف DMP به وسیله فرآیند UV/Na۲S۲O۸/Fe۲+ از واکنش های درجه اول تبعیت می نماید. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان داد که فرآیند UV/Na۲S۲O۸/Fe۲+ برای حذف DMP از محیط­های آبی، بازده بالایی (۹۸ درصد حذف در شرایط بهینه) دارد. با توجه به نتایج مطالعه، فرآیند UV/Na۲S۲O۸/Fe۲+ را می توان به عنوان یک روش موثر در حذف DMP از صنایع شیمیایی عنوان کرد.

Dimethyl phthalate, UV, Persulfate radical, Fe (II), دی متیل فتالات, UV, رادیکال پرسولفات, آهن(II).