سودابه نقدی - PhD student in Environmental Engineering, Department of Environmental Engineering, Faculty of Natural Resources and Environment, Research Sciences Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
محسن میر محمدی - Assistant Professor, Department of Environmental Engineering, Faculty of Environment, University of Tehran Iran
حسن کریمزادگان - Associate Professor Department of Environmental Sciences and Engineering, Islamic Azad University Lahijan Campus, Lahijan, Iran
جمال قدوسی - Visiting Professor, Department of Environment, Faculty of Natural Resources and Environment, Tehran, Iran

زمینه و هدف : صنایع خودروسازی بواسطه مصرف حلالها در مرحله رنگ آمیزی خودرو یکی از منابع مهم انتشار آلاینده های شیمیایی در هوا می باشند. هدف از این تحقیق بررسی نحوه پراکنش بنزن، تولوئن، زایلن و اتیل بنزن خروجی از صنایع خودروسازی سایپا و همچنین تعیین پتانسیل تشکیل ازن در مناطق اطراف می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه ، پس از نمونه برداری از دودکشهای کارخانه سایپا به روشEPA method۳۱ و سپس آنالیز گاز کروماتوگرافی جرمی GC-MCبصورت ماهانه و در بازه زمانی دی ماه ۹۹ تا دی ماه ۱۴۰۰، نحوه پراکنش آلاینده ها با استفاده از مدل AERMOD برای متوسط زمانی سالانه، در محیط سایپا و مناطق اطراف مدل سازی شد و با استفاده از روش Carter پتانسیل تشکیل ازن محاسبه شد. نمونه گیریهای محیطی بصورت روزانه با روش NIOSH، اطراف منابع برای نشان دادن صحت خروجیهای مدل انجام گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد بیشترین میزان غلظت ترکیبات BTEX با مقدار ۷۶/۳۶۳۱ میکروگرم بر متر مکعب در مختضات ۷۱/۵۱۵۷۲۵ و ۹۵/۳۹۵۳۵۹۰ در داخل محوطه سایپا و کمترین آن در بوستان خدیجه واقع در شمال غرب سایپا رخ می دهد ، نتایج صحت سنجی نشان می دهد که در همه موارد مقادیر تعصب کسری و خطای مربعات میانگین نرمال شده کوچکتر از ۵/۰ و ضریب همبستگی قابل قبولی بین نتایج مدل و نمونه گیریها وجود دارد. بیشترین پتانسیل تشکیل ازن را در محوطه سایپا و کمترین آن را در بوستان خدیجه شاهد هستیم. نتیجه گیری: ترکیبات BTEX باعث تاثیرگذاری بر روی کیفیت هوای مناطق اطراف گروه خودروسازی سایپا و همچنین تاثیرات منفی زیست محیطی می گردد. کارکنان گروه خودروسازی سایپا در معرض خطر تماس با مقادیر زیاد ازن تشکیل شده از ترکیبات BTEX هستند.

Automotive industry, air pollution, Aromatic hydrocarbon, tropospheric ozone, صنایع خودروسازی, آلودگی هوا, هیدروکربنهای آروماتیک, ازن تروپوسفری