رضا عباسی - استادیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
سعید صفری - استادیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
مرضیه فیضی - کارشناس ارشد، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

از چالشهای اساسی برای سازمانهای تولیدی و همچنین از موضوعات راهبردی سازمان، تصمیم گیری در مورد خرید قطعات(برون سپاری) و یا ساخت قطعات توسط کارخانه می باشد. به این منظور این پژوهش یک روش شناسی مبتنی بر مدل های ریاضی جهت حل مسئله ارائه نموده است. روش شناسی مطالعه حاضر توانایی بررسی تصمیم ساخت یا خرید به منظور توسعه سبد محصولات را با استفاده از رویکرد تلفیقی تصمیم گیری چندمعیاره و روش برنامه ریزی خطی چندهدفه صفر و یک دارد. در این پژوهش ابتدا با بررسی ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق، عوامل و شاخص های مقدماتی تصمیم گیری ساخت یا خرید شناسایی شده و اهمیت آنها با استفاده از نظرات خبرگان دانشگاهی مورد بررسی قرار گرفته و عوامل با اهمیت بالاتر، به عنوان عوامل نهایی انتخاب شدند. از بین آنها، عواملی که ماهیت کیفی داشتند به همراه گزینه های ساخت (تولید) در داخل و برون سپاری به سایر تولیدکننده ها، با استفاده از روش فرآیند تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مورد رتبه بندی و استخراج امتیازات قرار گرفتند. سپس با توجه به عوامل کیفی و مقادیر مربوطه و عوامل کمی، مدل برنامه ریزی خطی چندهدفه صفر و یک طراحی گردید. در نهایت مدل ریاضی طراحی شده با توجه به عوامل تصمیم گیری در یک شرکت تولیدی لوازم بهداشتی، از بین سه گزینه تولید در داخل و برون سپاری به دو شرکت خارجی، پیاده سازی گردید.

decision-making, manufacturing or buying, fuzzy analytic hierarchy process (AHP), zero-one multi objective linear programing, واژگان کلیدی: تصمیم گیری, ساخت یا خرید, روش فرآیند تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی فازی, برنامه ریزی خطی چندهدفه صفر و یک