علی افشار - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی شخصیت دانشگاه آزاد اسلامی
معصومه خوشخو - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی شخصیت دانشگاه آزاد اسلامی

هدف از این پژوهش ، شناخت و تبیین مفهوم طرحواره و طرحواره های ناسازگار یا همان تله های شخصیتی بوده است. اصطلاح طرحواره را اولین بار آدلر به کار برد . آدلر معتقد بود آسیب شناسی روانی بازتاب طرحواره های ناسالم و روان نژند است که زیر بنای سبک زندگی به شمار می روند. طرحواره مجموعه ای از باورها ، خاطرات ، هیجانات ، تصاویر ذهنی ، احساسات بدنی و احساسات مهمی در مورد خود ، دیگران و محیط می باشند که افراد آنها را بدون چون و چرا پذیرفته اند . طرحواره ها مانند موجود زنده ، در برابر بقای خود ، از خود با روش های مختلف و دستکاری در اطلاعات دفاع می کنند . همه طرحواره ها منفی نیستند ، بعضی از آنها مفید و کارسازند ، اما طرحواره هایی که در طرحواره درمانی مورد تمرکز قرار می گیرند الگوهای ماندگار و تخریب گری هستند که به طور معمول در اوایل زندگی فرد در او شکل میگیرند. طرحواره ها معمولا در سالهای اولیه زندگی ایجاد می شوند اما برخی از آنها در بزرگسالی شکل میگیرند . طرحواره های ناسازگار اولیه بصورت الگوهای فراگیر زندگی که بر شناخت ها ، هیجانات ، خاطرات ، ادراکات اجتماعی و الگوهای تعاملی و رفتاری تاثیر می گذارند ، تعریف می شود. عوامل مهم در شکل گیری طرحواره ها ، نیازهای هیجانی ، خلق و خوی کودک وسبک فرزند پروری می باشد. چهار دسته از تجارب اولیه زندگی که روند اکتساب طرحواره ها را تسریع می کند عبارتند از ناکامی ناگوار نیازها ، آسیب دیدن و قربانی شدن ، تجربه بیش از حد چیزهای خوب و درونی سازی انتخابی یا همانند سازی با افراد مهم زندگی . و در انتها به تله های یازده گانه به اختصار اشاره شد.

طرحواره ، تله ، شناخت ها ، باورها ، هیجانات