سولماز نبردی - کارشناسی ارشد فراوری مواد معدنی
محمود اسکندری نسب - استادیار فراوری موادمعدنی دانشگاه شهید باهنر کرمان
عباس سام - استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان
احمد نوزاد - عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای پژوهشکده مواد تهران

درصنعت هسته ای اززیرکونیم بدلیل قابلیت جذب پایین نوترون درغلاف میله های سوخت هسته ای استفاده میشود از انجا که هافنیم نسبت به زیرکونیم قابلیت جذب نوترون بسیاربالاتری دارد لذا باید بهعنوان یکعنصر مزاحم از زیرکونیم جداگردد درتحقیق حاضر ازروش آرایه ها متعامد تاگوچی برای تعیین شرایط بهینه جداسازی هافنیم اززیرکونیم به روش استخراج حلالی استفاده شد متغیرهای نوع اسید نیتریک سولفوریک و هیدروکلریک و غلظت آن 0.01و1و5 مولار ازفاز آبی و استخراج کننده های دی -2- اتیل هگزیل فسفریک اسید سیانکس 301 302 از فازی آلی تحت مطالعه قرارگرفتند نتایج نشان داد که استفاده از اسید نیتریک 5مولار و استخراج کننده سیانکس 302 شرایط بهینه را برای استخراج و جداسازی زیرکونیم و هافنیم فراهم می کند که دراین حالت میزان استخراج زیرکونیم و فاکتور جداسازی به ترتیب برابر 99/5% و 8/7 حاصل شدند. برای بررسی بیشتر نتایج حاص لازطرح تاگوچی اثرعوامل گوناگون مانند زمان اختلاط دوفاز غلظت اسید غلظت استخراج کننده غلظت نمک نیترات سدیم و نوع رقیق کننده بصورت تک متغیری نیزم ورد بررسی قرارگرفتند

زیرکونیم، هافنیم، تاگوچی، استخراج، سیانکس 302