سینا جهان دیده کودهی - عضو هیئت علمی تربیت معلم بنت الهدی رشت

تاویل و فهم هر اثر ادبی بر پایه نظریه های جامعه­شناختی، نوعی تلفیق روش ها و ترکیب نگرش هاست؛ چنان که هم زاویه های تاریک اثر ادبی را روشن می کند و هم نظریه ها را به آزمون می گذارد. این مقاله رهیافتی است ساختاری و نشانه­شناختی و تاویلی بر داستان کوتاه «گیاهی در قرنطینه» بیژن نجدی از مجموعه داستان یوزپلنگانی که با من دویده اند که بر اساس نظریه ایدئولوژی و گفتمان قدرت نوشته شده است. ابتدا، نگارنده نشانه های فرامتنی و متنی داستان را به تفکیک توصیف و تبیین کرده، سپس همه این نشانه ها را در شبکه ای از دلالت های متنی تاویل نموده و سرانجام کنش های معناساز و معناآفرین متن را با نظریه ایدئولوژی (مارکس، آلتوسر و ژیژک) و گفتمان قدرت (فوکو) همساز کرده است. هدف این مقاله، جدا از شناسایی ابعاد بینامتنی، ساخت های روایی، رمزگشایی نشانه های متنی و دریافت ساختار پنهان متن داستان «گیاهی در قرنطینه»، کوششی برای دست یابی به استعاره کلانی است که می تواند هسته مشترک مضامین داستانی یوزپلنگانی که با من دویده اند باشد؛ استعاره­ای که سلطه ایدئولوژی و توهم هویت، مستعارله آن است.

semiology, theory of ideology, power discourse, Giyahi dar gharantineh, ” Bijan Najdi, hermeneutic, تاویل, بیژن نجدی, نشانه شناسی, «گیاهی در قرنطینه», نظریه ایدئولوژی, گفتمان قدرت