Vajiheh Ganjeali - Department of Biology, Faculty of Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
Monireh Cheniany - Department of Biology, Faculty of Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
Parissa Taheri - Department of Plant protection, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
Maryam Mazaheri-Tirani - Department of Biology, Faculty of Science, University of Jiroft, Jiroft, Iran

گندم (Triticum aestivum L.) یکی از مهم­ترین غلات زیرکشت در جهان و ایران، هرساله توسط بیماری­های زیادی از جمله بیماری­های قارچی فوزاریوم تهدید می­شود. با توجه به ویژگی های منحصربه فرد نانوذرات، نانوذره مس­اکسید پتانسیل بالایی در خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی از خود نشان می­دهد. هدف از تحقیق حاضر بررسی مقایسه ای اثرضدقارچی نانوذره مس­اکسید و فرم توده آن بر سرکوب قارچ Fusarium calmorum گندم است. به این منظورآزمایش گلدانی با تیمارهای ۴ سطح (۱۰، ۲۵۰، ۵۰۰ و ۱۰۰۰ میلی­گرم درلیتر) نانوذره و فرم توده مس­اکسید بر گندم رقم ­روشن آلوده به قارچ فوزاریوم صورت گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بهترین مهار بیماری­زایی ریشه در غلظت بالای­ نانوذرات نسبت به فرم توده آن صورت گرفت. غلظت­های ۲۵۰ و ۵۰۰ میلی­گرم درلیتر نانوذرات مس­اکسید به ترتیب، باعث بیشترین طول ساقه و ریشه و بیشترین وزن­خشک بخش هوایی و ریشه شدند. تیمار با غلظت­های میانه نانوذرات (۱۰ و ۲۵۰ میلی­گرم درلیتر)، محتوای کلروفیل a، کلروفیل­کل، کاروتنوئید، ضریب پایداری­کلروفیل، ضریب پایداری­غشاء و محتوای نسبی آب برگ را افزایش داد. درحالی­که با افزایش غلظت هردوفرم نانوذره و فرم توده، محتوای کلروفیلb، مالون­دی­آلدئید، پراکسید هیدروژن و پرولین نمونه ها افزایش یافت. نتایج این تحقیق نشان داد که غلظت­های کم و میانه فرم نانواکسیدمس بر مهار قارچ مذکور در گندم نسبت به فرم توده­ای آن موفق­تر بوده است.

Defense mechanism, Disease suppression, Fusarium calmorum, Nanotechnology, Wheat, گندم نان, سرکوب بیماری, مکانیسم دفاعی, نانوتکنولوژی, Fusarium calmorum