مسعود امامی

فقیهان در ثبوت دیه کامل برای جنین بعد از ولوج روح اتفاق نظر دارند، اما در مقدار دیه برای مراحل قبل از ولوج روح و تعداد این مراحل، اختلاف دارند. مشهور آنها به استناد قرآن کریم و روایات، پنج مرحله برای قبل از ولوج روح قرار دادند که عبارت است از نطفه، علقه، مضغه، عظام و تمامیت خلقت. آنها برای هر مرحله به استناد روایات متعدد دیه ای خاص تعیین کرده اند. در عین حال در بسیاری از روایات برای مراحل مختلف رشد جنین، معیار زمانی ارائه شده است که بسیاری از فقیهان به علت تعارض این روایات با یکدیگر از فتوا بر اساس آنها صرف نظر کرده و در فتاوای خود معیار زمانی تعیین نکرده اند. در این نوشتار با استمداد از دیدگاه ابن ادریس کوشش شده حتی المقدور میان همه روایات در این باره جمع گردد و در نهایت معیار زمانی روشنی برای مراحل رشد جنین و دیه هر مرحله تعیین گردد. بر پایه آنچه در این نوشتار به اثبات رسیده برای هر روز رشد جنین، یک هزارم دیه کامل (یک دینار) تا مرحله ولوج روح که در ۱۲۰ روز گی است ثابت می باشد. پس از ولوج روح، دیه کامل ثابت است. پس دیه جنین از یک دینار آغاز و تا هنگام ولوج روح که در چهار ماهگی است به ۱۱۹ دینار می رسد. پس از آن ۱۰۰۰ دینار خواهد بود.

نطفه, علقه, مضغه, ولوج روح, قانون مجازات اسلامی