محمدصالح قنبری نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره توانبخشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، مرودشت، ایران
لادن معین - عضو هیئت علمی، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، مرودشت، ایران.

اضطراب اجتماعی یک اختلال شایع در میان سالمندان است که ۱۰ تا ۲۰ درصد از جمعیت سالمندی را تحت تاثیر قرار می دهد، اگرچه اغلب تشخیص داده نمی شود. این اختلال یکی از بیماریهایی است که با افزایش سن بروز میکند. اضطراب یک احساس نرمال و طبیعی است و یکی از پاسخهای طبیعی مغز به استرس است و فرد را برای پاسخ مناسب به خطرات احتمالی آماده میکند.با توجه به اینکه اضطراب بیش از حد که باعث بروز مشکلاتی همچون اختلال در فعالیتهای روزانه سالمندان میشود و میتواند منجر به مشکلات سلامتی بسیاری شود و کیفیت زندگی سالمندان را تا حد زیادی کاهش دهد. این تحقیق به بررسی اثربخشی درمانگری شناختی رفتاری بر اضطراب اجتماعی جسمانی سالمندان شهر بم می پردازد. روش تحقیق حاضر ازنوع شبه آزمایشی و طرح پیش آزمون و پس آزمون نیز با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را سالمندان شهر بم تشکیل می دهد. در این پژوهش سالمندان دارای نشانگان بالینی اضطراب اجتماعی به روش غربالگری انتخاب شدند و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم شدند. از پرسشنامه های اضطراب اجتماعی به همراه مصاحبه بالینی به عنوان ابزار غربالگری و از پرسشنامه اضطراب بک برای گردآوری داده ها در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. برای بررسی فرضیه های پژوهش از آزمون تحلیل کوواریانس با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه۲۷ استفاده شده است.یافته های تحقیق نشان داد سطح معناداری آزمون برای مولفه های ترس، اجتناب، علایم فیزیولوژیکی،(۰۵/۰(P< معنادار است. بنابراین فرض یکسان بودن نمرات این مولفه ها بین دو گروه گواه و مداخله پذیرفته نمی شود. همچنین با توجه به مقادیر اندازه اثر مشخص می شود که به ترتیب ۵۸۵/۰، ۶۲۸/۰، ۱۴۸/۰، از تفاوت نمرات بین مولفه های اجتناب، علایم فیزیولوژیکی مثبت ترس تاثیرات معنوی متاثر از درمان مبتنی بر درمانگری شناختی رفتاری است. با توجه به مقادیر میانگین نمرات مشخص می شود که درمان مبتنی بر درمانگری شناختی رفتاری باعث بهبود در این مولفه ها شده است.

اثربخشی، درمانگری شناختی رفتاری، اضطراب اجتماعی.