Farshid Khezri - Department of Social Sciences, Faculty of Letters and Human Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
Mostafa Ejtehadi - Department of Social Sciences, Faculty of Letters and Human Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
Salahaldin Qaderi - Department of Sociology, Faculty of Letters and Human Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran

مقدمه: این مطالعه به بررسی عوامل موثر بر جرم خیزگشتن محله هرندی شهر تهران می پردازد. بررسی ادبیات نظری حوزه محله جرم خیز نشان می دهد عوامل، فرایندها و سازوکارهای علی در چهار بعد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و محیطی در ترکیب باهم می توانند به جرم خیزشدن محله های شهری منجر شوند. با ترکیب آنها، مدلی چندسطحی و چندبعدی برای توضیح محله جرم خیز ارائه شده است. روش: مطالعه حاضر با استفاده از روش موردپژوهی انجام شده است. داده های پژوهش از منابع چندگانه مانند پیمایش، داده های ثانویه، مطالعات پیشین و مشاهده تولید و جمع آوری شده است. به منظور بررسی برخی از عوامل علی و سازوکارها مدل نظری با استفاده از روش پیمایش و نمونه گیری تصادفی با ۳۷۰ نفر از ساکنان محله هرندی پرسشنامه تکمیل شد. یافته ها: ویژگیهای ساختاری محله مانند ناپایداری مسکونی، ناهمگنی قومی، فقر، الگوهای مختلط استفاده از زمین و کالبد گسیخته با تضعیف روابط اجتماعی، قدرت فرهنگ و افزایش بی نظمیها و شکل دادن به چارچوب فرهنگی بدبینی قانونی و تضعیف کارآمدی جمعی باعث جرم خیزی محله شده اند. به عبارت دیگر محله هرندی به این دلیل جرم خیز شده است که کارآمدی جمعی یا ظرفیت خودتنظیمی محله با اختلال مواجه شده است. در این شرایط ساکنان دیگر قادر نیستند منابعشان را برای مقابله با جرم از طریق فرایندهای غیررسمی و رسمی بسیج کنند. بحث: یافته های دلالت بر این دارند که مجموعه ای از عوامل با تضعیف کارآمدی جمعی و ظرفیت خود-تنظیمی باعث جرم خیزی محله هرندی شده است. جرم نیز تحت برخی از شرایط باعث تقویت کارآمدی جمعی و در برخی از بخشهای محله باعث تضعیف زندگی جمعی و کارآمدی جمعی شده است.

Crime-ridden neighborhood, Causal processes and mechanisms, Structural characteristics of neighborhood., عوامل و سازوکارهای علی, محله جرم خیز, ویژگیهای ساختاری محله