Mohammad Sadeghi - Ph.D student crisis management, Relief Commiteh
Fateme Bahrami - University of Isfahan
Reza Esmaili - Isfahan Azad University

۱- محمد صادقی؛ دانشجوی دکتری مدیریت بحران کمیته امداد اصفهان، اصفهان، ایران، (نویسنده مسئول)، ۲- فاطمه بهرامی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی؛ دکتر روانشاس، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران ۳- رضا اسماعیلی، دکتر علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اصفهان، اصفهان، ایران  مقدمه: در فاصله دو سرشماری ۱۳۹۰-۱۳۸۵ میزان زنان سرپرست خانوار از ۶.۵ به ۱۲.۱ درصد جمعیت خانوارهای کشور رسیده است.  از طرفی میزان ازدواج مجدد زنان مطلقه ایرانی ۲۵ درصد کمتر از نرخ جهانی شده و اکثر این زنان به دلیل عدم ازدواج مجدد و فقر مالی تا پایان عمر تحت حمایت نهادهای حمایتی باقی می مانند. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات ترکیبی( کیفی-کمی) است. قلمرو پژوهش در مرحله کیفی تمامی زنان سرپرست خانوار(۶۰-۱۵ ساله) مددجوی کمیته امداد در سال ۱۳۹۵ و متخصصان صاحبنظر و مقالات و متون مرتبط با ازدواج مجدد زنان بود که نمونه گیری به صورت هدفمند متوالی از زنان تا سرحد اشباع (۱۲ نفر) و دو منبع دیگر تا سرحد کفایت (متخصصان ۲۰نفر و منابع ۶۲ مورد) انجام پذیرفت و با روش مصاحبه اکتشافی از زنان و متخصصان و مطالعه متون عوامل موثر بر آمادگی زنان سرپرست خانوار برای ازدواج مجدد شناسایی و داده های هر سه منبع به روش کدگذاری سیستمیک (باز، محوری، انتخابی) نظریه برخاسته از داده تحلیل و به طور مجزا و ترکیبی (مثلثی) دسته بندی شد. مرحله دوم (کمی) از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی و در حیطه پژوهشهای رگرسیونی و با کمک نرم افزار Amos۲۲ و SPSSver.۲۴ و با روشهای تحلیل معادلات مدل ساختاری، تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون t مستقل، ماتریکس همبستگی، تحلیل عامل اکتشافی و تاییدی انجام گرفت. جامعه هدف زنان سرپرست خانوار مشابه مرحله کیفی بود و حجم نمونه برای دو گروه مستقل زنان مطلقه و بیوه (۷۴۰ نفر) تعیین و با روش نمونه گیری سهمیه ای متناسب با حجم، به صورت تصادفی انجام شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته با روایی همگرا، روایی تشخیصی (۰/۹۰ p>) و پایایی (ضریب آلفای کرنباخ ، ۰/۷۰ α >) مناسب بود. یافته ها: با کدگذاری باز اطلاعات سه سویه سازی شده به ۱۴۸ مقوله که در کدگذاری محوری بر اساس شباهت موضوعی در ۷ مقوله اصلی و در کدگذاری انتخابی در یک مقوله اصلی دسته بندی شد و مدل بومی عوامل بازدارنده ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار بر اساس نتایج فوق و استنباط محقق و مشورت با متخصصین ذی ربط تدوین شد و پرسشنامه ای جهت سنجش برازش مدل ساخته شد. همچنین، تحلیل داده های کمی و میدانی نشان داد که مدل مفهومی بومی تدوین شده در مرحله کیفی برازش داشت و مورد تایید قرار گرفت (ضریب تعیین ۰/۷۳). و بین متغیرهای عوامل اجتماعی پژوهش با متغیر میزان آمادگی برای ازدواج مجدد رابطه معنادار معکوس (کاهنده) وجود دارد. بحث: میانگین میزان بازدارندگی ازدواج مجدد برای عوامل اجتماعی پایین تر از متوسط و مقولات عدم تعادل بازار عرضه و تقاضای ازدواج مجدد و روابط آزاد بین دو جنس به ترتیب بیشترین بازدارندگی را بر میزان آمادگی ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار دارند و میزان آمادگی برای ازدواج مجدد در گروه زنان مطلقه به طور معناداری بالاتر از گروه زنان بیوه بود. با افزایش سن زنان، افزایش تعداد فرزندان و داشتن فرزند دختر، میزان آمادگی برای ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار کاهش می یابد، ولی تنوع محل سکونت، قومیت، تاثیری بر آن ندارد.

Social remedies, Retirement marriage, Female heads of households, Retirement preparation, Native model, عوامل اجتماعی بازدارنده ازدواج مجدد, زنان سرپرست خانوار, آمادگی برای ازدواج مجدد, مدل بومی.