Kiyan Yegandoost - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
Bahman Kiani - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

هدف این پژوهش، بررسی دقت و صحت روش میکروپلات منفرد در برآورد زادآوری گونه­ نادر گیلاس وحشی و معرفی روش جایگزین بوده است. برای این منظور، ابتدا با انجام جنگل­گردشی، سه پارسل­ از سری هفت شفارود که دارای درختان مادری و زادآوری طبیعی گیلاس وحشی بودند، انتخاب شدند. تعداد ۵۰ قطعه نمونه­ دایره­ای هریک به مساحت ۱۰۰۰ متر مربع، به­صورت منظم تصادفی، در شبکه­ای به ابعاد ۲۰۰×۱۵۰ متر برداشت شد. در هر قطعه نمونه، چهار میکروپلات، هریک به شعاع دو متر مشخص و نهال های گیلاس وحشی موجود در آن­ها، که ارتفاع کمتر از ۳۰/۱ متر داشتند، شمارش شدند. در هر قطعه نمونه، یک ترانسکت به عرض ۲/۰ و طول ۱۰ متر نیز مشخص و نهال های گیلاس وحشی موجود در آن شمارش شد. در مساحت ۱۰۰۰۰ متر مربع مشتمل بر ۱۰ قطعه نمونه، کلیه نهال های گیلاس وحشی شمارش و تراکم به­دست آمده، به­عنوان شاهد در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج، خطای نمونه­برداری در روش میکروپلات خوشه­ای حداقل (۶۹/۱۸ درصد) و در روش ترانسکت حداکثر (۶۲/۴۵ درصد) بود. همچنین، روش میکروپلات خوشه­ای بیشترین صحت (۷۲/۱۵ درصد) و روش ترانسکت کمترین صحت (۷۴/۱۱۱ درصد) را در برآورد تراکم داشت. آزمون t تک نمونه نشان داد که اختلاف معنی داری بین روش های نمونه­برداری ترانسکت عریض و میکروپلات منفرد با شاهد در سطح پنج درصد وجود دارد. درحالی که روش میکروپلات خوشه­ای از نظر آماری اختلافی با شاهد نداشت. از این­رو، روش میکروپلات خوشه­ای نسبت به میکروپلات منفرد، به­واسطه برآورد دقیق­تر و صحیح­تر زادآوری گونه­های نادری مانند گیلاس وحشی، ارجحیت دارد.

تجدید حیات, شفارود, قطعه نمونه, نمونه برداری, نهال