Samar Mortazavi - استادیار، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
Farhad Ghasemi Aghbash - استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
Reza Naderi Motiy - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

این پژوهش به بررسی توان زیست­پالایی گونه­­های درختی چنار، زبان­گنجشک و کاج در خصوص فلزات کادمیوم، نیکل، سرب در پارک­های شهر همدان می­پردازد. پس از نمونه­برداری مرکب از برگ شسته­نشده گونه­های مورد بررسی و خاک در ۱۱ پارک و بوستان مورد پژوهش، نمونه­ها ابتدا خشک و سپس هضم اسیدی شده و در آخر غلظت فلزات توسط دستگاه جذب اتمی اندازه­گیری شد. نتایج غلظت فلزات سرب و نیکل بیش از مقادیر موجود در پوسته زمین و غلظت فلزات کادمیوم و نیکل بیشتر از میانگین جهانی غلظت فلزات در خاک شهرها به­دست آمد. از سوی دیگر بیشترین مقدار غلظت فلزات کادمیوم، سرب و روی به­ترتیب در برگ چنار و عنصر نیکل در برگ زبان­گنجشک بود. در حالت کلی غلظت فلزات در برگ­های نشسته بیشتر از برگ­های شسته­شده ارزیابی شد. در این راستا همبستگی مثبت و معنی­داری بین مقدار فلزات در خاک محل رویش درختان با غلظت آن­ها در برگ وجود داشت. با توجه به نتایج فاکتور تغلیظ زیستی می­توان گفت گونه چنار شاخص زیستی مناسب­تری برای زیست­ردیابی آلودگی فلزات سنگین به­خصوص کادمیوم است. در نهایت با توجه به نتایج حاصل لزوم توجه به استقرار گونه­های انباشت­گر در بوستان­های شهری مطرح شد.

پایشگری, چنار, زبان گنجشک, فلزات سنگین, کاج