Javad Es&#۰۳۹haghi-Rad - دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
Atefeh Motallebpour - دانش آموخته کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
Ahmad Alijanpour - دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه

پژوهش حاضر به بررسی اجتماع بین سه گونه­ بلوط دارمازو (Quercus infectoria Oliv)، ویول (Quercus libani Oliv) و برودار (Quercus brantii Lindl) در ارتباط با ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت­های جغرافیایی پرداخته است. منطقه مورد بررسی جنگل­های بلوط شهرستان سردشت (منطقه ربط) به مساحت تقریبی ۲۵۰۰۰ هکتار است. روش آماربرداری ترانسکت خطی با طول ثابت ۵۰ متر و فواصل ۲۰۰ متر انتخاب شد. محاسبه اجتماع بین گونه­های بلوط در کل منطقه و در طبقات فیزیوگرافی مختلف با محاسبه ضریب فی بین گونه­ها انجام شد. به­منظور تعیین همبستگی بین گونه­ها از روش­های خی دو و ضریب همبستگی کندال استفاده شد. نتایج حاکی از آن بود که بین بلوط برودار با بلوط­های دارمازو و ویول در تمامی طبقات ارتفاعی اجتماع منفی وجود دارد، همچنین در جهت­های مختلف جغرافیایی و طبقات شیب نیز به­طور کلی شاهد اجتماع منفی بین بلوط برودار با دو گونه دیگر بلوط بودیم. این در حالیست که بین بلوط­های دارمازو و ویول در بیشتر طبقات ارتفاع، جهت و شیب اجتماع مثبت وجود دارد. در کل منطقه نیز همانند طبقات فیزیوگرافی، بلوط برودار با بلوط­های ویول و دارمازو اجتماع منفی داشته اما بین بلوط­های دارمازو و ویول اجتماع مثبت وجود داشت. همچنین طبق نتایج روش­های خی­دو و ضریب همبستگی کندال، بین بلوط برودار با بلوط ویول همبستگی معنی­دار و منفی وجود داشت که موید وجود اجتماع منفی بین این گونه­ها در طبقات فیزیوگرافی و در منطقه است.

اجتماع گونه ای, عوامل فیزیوگرافی, ضریب فی, جنگل های زاگرس