مهدی مباشری - دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان، زاهدان، ایران

صاحبنظران در تحلیل مکان و جرم بر این عقیده اند که بشر در مکان و زمان مشخصی تولید میشود و با توجه به کنش های فردی و اجتماعی خود، با محیط های خاص ارتباط و با کسانی تعامل دارد که به شیوه ی اجتماعی با او زندگی می کنند. آنچه در این میان اهمیت دارد، رابطه و تاثیر متقابل طراجی کالبدی محیط بر رفتارهای اجتماعی منفی و ناهنجار است که امکان تحلیل فضایی جرم و مطالعه ی ناهنجاری ها را در فضای جغرافیایی فراهم میکند. در این راستا، تکنیک چیدمان فضا یکی از الگوهای قدرتمند نحو فضا است که می- تواند الگوی فضایی را بر اساس بسترهای کاهش وقوع جرائم تفسیر کند. در این راستا هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل ارتباط میان طراحی کالبدی به روش چیدمان فضایی در کاهش وقوع جرائم میباشد. روش تحقیق تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی میباشد و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار (SPSS) و مدل ELECTRE استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد، طراحی کالبدی به روش چیدمان فضایی در کاهش وقوع جرائم تاثیر زیادی داشته است. نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن با توجه مقدار همبستگی شاخص های مورد بررسی نشان داد، ارتباط معنادار و مثبت بین طراحی کالبدی و وقوع جرائم به روش چیدمان فضایی وجود دارد. در نهایت نتایج تحلیل فضایی مناطق شهری زاهدان بر اساس چیدمان فضایی با استفاده از روش الکتره نتایج نشان داد، به ترتیب مناطق یک، سه، چهار، پنج، دو، بالاترین و پایین ترین رتبه ها را در کاهش جرم با تاکید بر چیدمان فضایی در شهر زاهدان به خود اختصاص داده اند.

طراحی کالبدی، چیدمان فضایی، کاهش وقوع جرائم، شهر زاهدان