مریم سورکی علی آباد - دانشجوی ارشد روان شناسی بالینی، واحد چالوس دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.
آزیتا دلفان آذری - مربی گروه پرستاری، واحد چالوس دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.
کامیان خزایی کوهپر - استادیار گروه روان شناسی بالینی، واحد چالوس دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.

مقدمه: ازآنجایی که مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم از سطوح بالای  استرس برخوردار بوده و ذهن آگاهی نیز که خود از مولفه های متعددی تشکیل شده است در کاهش استرس آنها موثر است؛ بنابراین تلاش در امر بهبود مولفه های ذهن آگاهی امری ضروری است، ازاین رو پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی گروه درمانی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود مولفه های ذهن آگاهی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم انجام گرفت.روش: بررسی پیش رو از نوع پژوهش های نیمه آزمایشی (طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل) بوده و جامعه آماری شامل تمامی مادران دانش آموزان منطقه دو آموزش و پرورش تهران در سال ۱۴۰۰ که مبتلا به اوتیسم بودند تشکیل داد. نمونه ها ابتدا به صورت هدفمند انتخاب شده، سپس به روش تصادفی ساده در دو گروه مساوی آزمایشی و کنترل تقسیم شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ذهن آگاهی بائر که قبل و بعد از دوره درمان ۸ جلسه ای اجرا شد استفاده شد. درنهایت داده ها از طریق تحلیل کوواریانس چندمتغیره مورد تفسیر قرار گرفت.نتایج: یافته ها نشان داد که مداخله ذکرشده به ترتیب با ضریب ایتای ۴۱/۰، ۴۳/۰ و ۶۱/۰ بر بهبود مولفه های ذهن آگاهی شامل «مشاهده، عمل همراه با آگاهی و توصیف» موثر است.بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته ها می توان از گروه درمانی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی به عنوان روشی مناسب برای بهبود ذهن آگاهی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم استفاده کرد که این موضوع نه تنها سب برخورداری مادران از فواید بهبود ذهن آگاهی در کاهش استرس ناشی از پرورش فرزند دارای اختلال اوتیسم می شود بلکه می تواند در برخورداری از سایر تاثیرات بهبود مولفه های ذهن آگاهی (نظیر کاهش اضطراب، پیامدها و عوارض روان شناختی ناشی از پرورش فرزند دارای اختلال اوتیسم) نیز میسر باشد.

ذهن آگاهی, مولفه های ذهن آگاهی, گروه درمانی, کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی