رویا چوپان زیده
سالار فرامرزی
معصومه پیروز
فاطمه زیدآبادی

اتیسم اختلالی با رفتارهای نابجا مانند رفتارهای کلیشه ای، نقص در ارتباط و تعامل اجتماعی است. از طرفی خانواده نقش اساسی را در تضمین سلامت و رفاه کودکان بازی می کند، آموزش چگونه مواجه شدن با رفتارهای ناسازگارانه کودکان اتیسم به والدین حایز اهمیت است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی مداخلات روانشناختی خانواده محور، کودک محور و ترکیبی بر کاهش نشانه های کودکان اتیسم در زندگی واقعی است. روش پژوهش آزمایش با طرح پیش آزمون - پس آزمون و گروه کنترل است. از مراکز توان بخشی کودکان اتیسم شهر اصفهان، ۱۲ کودک اتیسم به همراه والدین آنها با نمونه گیری خوشه ای با توجه ملاک های ورود به پژوهش انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند. برای اندازه گیری نشانه های کودکان اتیسم از مقیاس درجه بندی زندگی واقعی کودکان اتیسم استفاده شد. مدل مشاوره ای- آموزشی هورن بی برا ی مداخلات خانواده محور و از روش تحلیل کاربردی رفتار برای مداخلات کودک محور استفاده شد. تحلیل داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کواریانس انجام گرفت. نتایج نشان داد که که بین نمرات ۳ گروه کودکان که تحت مداخلات روانشناختی خانواده محور کودک محور و ترکیبی قرار گرفتند و گروه کنترل تفاوت معنی دار وجود دارد (p≤۰ /۰۰۱). بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت مداخلات خانواده محور ، کودک محور و ترکیبی بر کاهش نشانه های کودکان اتیسم موثر است. مداخلات ترکیبی اثر بخشی بیشتری داشته اند.

مداخلات خانواده محور, مداخلات کودک محور, نشانه های اختلال اتیسم