هدی پوررضائیان - دانش آموخته دانشگاه علامه طباطبایی
فرامرز سهرابی - دانشگاه علامه طباطبایی
مهدی پوررضائیان - دانشگاه شاهد

چکیده: مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر سایکودراما در درمان پرنده هراسی بود. سایکودراما به عنوان یکی از انواع روان درمانی های بدیع، نخستین بار توسط مورنو در سال ۱۹۲۱ معرفی شد. از این روش عمدتا برای درمان اختلالات روانشناختی با منشا هیجانی مثل افسردگی و مشکلات بین فردی استفاده می شود. در پژوهش حاضر از این روش برای درمان پرنده هراسی که یکی از اختلالات اضطرابی است، استفاده شده است. پژوهش حاضر با این سوال آغاز شد که آیا سایکودراما می تواند در درمان پرنده هراسی موثر باشد. روش و ابزار: در این پژوهش تجربی، ابتدا مشکل پرنده هراسی بر اساس ملاک های تشخیصی DSM IV-TR در مراجع تشخیص، و سپس با استفاده از یک آزمون محقق ساخته و نیز یک آزمون رفتاری همراه با مواجهه ی مراجع با یک پرنده، میزان ترس او مورد سنجش واقع شد. این میزان ترس و تغییرات آن طی دو آزمون دیگر - یکی در اواسط درمان و دیگری در پایان درمان- به صورت کمی در مورد آزمون اول و به صورت کمی و کیفی (میزان ضربان قلب و مشاهده ی تغییرات چهره و رفتار در بیمار) برای آزمون کلامی و رفتاری، بررسی شد. مداخله ی درمانی که در این پژوهش از نوع سایکودراما بود، هشت جلسه ی دو ساعته، هفته ای دو جلسه و در کل یک ماه به طول انجامید. یافته ها: نتایج آزمون محقق ساخته و تغییرات رفتاری مراجع (از جمله کسب توانایی مواجه شدن با پرنده و دست زدن به آن بدون هراس) نشان داد که سایکودراما در درمان رفتار پرنده هراسی موثر بوده است. بحث و نتیجه گیری: این نتیجه همسو با نتایج پژوهش هایی است که پیش از این تاثیر سایکودراما را در درمان سایر اختلالات روان-شناختی بررسی کرده اند. نتیجه ی پژوهش حاضر نشان می دهد که می توان از سایکودراما برای درمان فوبیای حیوانات نیز استفاده نمود. البته پژوهش های بیشتری با تعداد آزمودنی های بیشتر باید انجام شوند تا درمانگران بتوانند با اطمینان بیشتری از این روش به منظور درمان مراجعانشان استفاده نمایند.

سایکودراما, پرنده هراسی