فاطمه خوشینی - دانشجوی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
مهدی اکبری - دانشیار گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
شهرام محمدخانی - دانشیار گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

مقدمه: اهمیت روزافزون جذابیت ظاهری به نحوی که گاهی پذیرش اجتماعی و موفقیت­های بین ­فردی به ظاهر کامل و آرمانی وابسته است، هم­چنین پایین آمدن کیفیت سلامت جسمانی و روانشناختی ناشی از نگرانی از شکل بدن و ترس از ظاهر جسمانی سبب شد پژوهشی با هدف بررسی رابطه ساختاری اختلال بدریخت ­انگاری بدن با طرح­واره ­های ناسازگار اولیه و بی ­اعتبارسازی هیجانی ادراک ­شده با تاکید بر نقش میانجی فراشناخت، تصویر بدن و تحمل پریشانی تدوین شود.روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش­های توصیفی- کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه­ های کشور در تمامی مقاطع تحصیلی تشکیل می­دادند. از میان آن­ها ۲۹۷ نفر به عنوان نمونه پژوهش با استفاده از نمونه­ گیری هدفمند و از طریق وب­سایت، البته بعد از تایید رضایت آگاهانه در پژوهش شرکت داده شدند و پرسشنامه­های مقیاس اصلاح­شده وسواسی-اجباری ییل­براون برای اختلال بدریخت­ انگاری بدن، فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره­ های ناسازگار اولیه یانگ ، مقیاس تحمل پریشانی، پرسشنامه بی اعتبارسازی هیجانی ادراک شده، پرسشنامه ارزیابی فراشناخت بدشکلی بدن، پرسشنامه ترس از تصویر بدن لیتلتون را تکمیل کردند. داده­های پژوهش از روش مدل­یابی معادلات ساختاری و از طریق نرم­افزار­های SPSS-۱۵ و LISREL-۸.۵ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج: نتایج مدل­یابی معادلات ساختاری پژوهش نشان داد که مدل مفهومی پژوهش با داده­ های تجربی از برازش مطلوبی برخوردار بود. مدل حاضر قادر به تبیین ۶۸ درصد از علائم اختلال بدریخت ­انگاری بدن است. نتایج آزمون بوت­استرپ نیز نشان داد که متغیر تصویر بدن مختل شده به عنوان متغیر میانجی در رابطه بین طرحواره­های ناسازگار اولیه و بی­اعتبارسازی هیجانی ادراک­شده با علائم اختلال بدریخت ­انگاری بدن نقش برجسته و مهمی را ایفا کردند، علاوه بر این متغیر تحمل پریشانی در رابطه با طرحواره­ های ناسازگار اولیه و اختلال بدریخت­انگاری بدن نقش میانجی دارد، به طوری که رابطه مستقیم طرحواره­های ناسازگار اولیه و بی­اعتبارسازی هیجانی ادراک­شده با اختلال بدریخت انگاری بدن با در نظر گرفتن نقش میانجی متغیرهای مذکور معنادار نبود.بحث و نتیجه­ گیری: نتایج این پژوهش از نقش میانجی کامل تحمل پریشانی و تصویر بدن مختل­شده در ارتباط بین طرحواره ­های ناسازگار اولیه و بی اعتبارسازی هیجانی ادراک­شده با اختلال بدریخت انگاری بدن حمایت می­کند و می­توان تلویحات بالینی کاربردی برای مداخلات مبتنی بر شواهد اختلال بدریخت­ انگاری داشته باشد

اختلال بدریخت انگاری بدن, طرحوارههای ناسازگار اولیه, بیاعتبارسازی هیجانی ادراک شده, فراشناخت, تصویر بدن, تحمل پریشانی