فائزه عظیم زاده اردبیلی - دکترا و دانشیار گروه فقه و حقوق دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
سمیه لاریجانی - دانشجوی دکتری مطالعات زنان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران

ترسیم روابط اعضاء خانواده در اسلام به عنوان بنیادی ترین نهاد اجتماعی ارتباط وثیق بین اخلاق و حقوق در خانواده را نمایانمی کند؛ که این ارتباط از دیرباز مورد اختلاف نظر علمای اخلاق و فلاسفه حقوق واقع شده است. سوال اینحاست که آیا قرآن به عنوانولین منبع وحیانی شریمت اسلام که از تنیدگی نظام حقوقی و اخلاقی به درستی پرده برمی دارد میتواند قانون گذار که وظیفه تقنیناصول اخلاقی را به عهده دارد را هدایت کند تا با قانونی نمودن اصول اخلاقی در خانواده. ضمن تقویت و استحکام روابط اعضاء خانواده، عوامل زمینه ساز تضعیف و انحلال آن را محدود و مقید نموده و تضمین اجرای آنها را پیشبینی کرده باشد. پژوهش حاضربه روش تحلیل محتوای کیفی از نوع عرفی و با بهره گیری از منابع مرتبط تفسیری که به شیوه هدفمند انتخاب شده بودند انجامگرفت و ازآنحاکه تحقیق کیفی بود یافته ها به شیوه ارائه متن تحلیل شدند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ارتباط متقابل و وابستگی بین اخلاق و حقوق در خانواده مستمرا برقرار است و اثبات این مدعا با بررسی ادله نقلی قرآن از نگاه مفسرین همچنینقواعد فقهی در آراء فقها و تطبیق با قوانین حقوق خانواده.بیانگر آن است که خانواده تنها با وضع قوانین و قواعد حقوقی و تکلیفیمحض و بدون پشتوانه نظام اخلاقی نمی تواند ثبات داشته باشد و اخلاق به عنوان پایه و مبنای حقوق اسلامی می تواند سعادت وپیشرفت خانواده را تضمین کند و به تقدم اخلاق بر حقوق خانواده تائید می گذارد.

اخلاق، حقوق، تقدم اخلاق بر حقوق، قواعد اخلاقی، حقوق خانواده، دلیل قرآنی