عبداله ولی پور - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
مهدیه سلطانی - دانش آموخته کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی (دبیر آموزش و پرورش)

زندگی در دنیای کنونی مستلزم تربیت کودکانی است که با تکیه بر تفکر انتقادی با مسائل پیرامون زندگی خود روبرو شوند. کودکعلاوه بر یادگیری این نوع تفکر از والدین خود به صورت رسمی در محیط مدرسه و با استفاده از کتاب های درسی با آن آشنا می شوددر این میان داستان نقش زیادی در به کاربستن مهارت های تفکر انتقادی دارد. آموزش این گونه تفکر یکی از اهداف مهم اغلبنظام های تربیتی است و آموزش فلسفه از همان بدو ورود به مدرسه را مد نظر دارد. در کتاب های فارسی پایه دوم تا ششم مقطعابتدایی، بخشی با عنوان «بخوان و بیندیش» گنجانده شده است که دربردارنده یک داستان است و به شکل واضح دانش آموزان را بهتفکر وامی دارد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تبیین میزان بهره برداری این داستان ها در کتاب فارسی پایه پنجم ابتدایی از حیثاست. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مولفان با استفاده از آموزش مفاهیمی همجون خداء وطن، هوشیاری, ایثار و شهادت ذهنکودک را برای یادگیری به چالش می کشند و این مطلب نشانگر آن است که داستان به دلیل جذابیتی که دارد نه تنها باعث سرگرمیذهن کودک می شود بلکه به پرورش دهن انتقادی کودکان نیز منجر می شود که به خوبی در قسمت پرسش های درک و دربافت هردرس مشهود است.

تفکر انتقادی، کتاب فارسی پنجم ابتدایی، داستان، بخوان و بیندیش