آرمین امیدپور - دانشگاه تهران، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی
عبدالحسین امینی - دانشگاه تهران، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی

سازند آسماری با سن الیگومیوسن مهمترین سنگ مخزن در میادین نقتی جنوب غرب ایران می باشد. میدان نفتی کوپال با بیش از 40 حلقه چاه یکی از این میادین تفتی می باشد. تنوع سنگ شناسی سازند آسماری در این میدان از واحدهای آهکی، دولومیتی، شیلی تالنزهای ماسه سنگی، موجب کیفیت مخزنی متفاوت در بخش مختلف آن شده است. با این وجود تمامی بخش کربناته و بخش فوقانی از حد تدریجی این مخزن با سازند پابده، حاوی هیدروکربور می باشد. با مطالعه مغزه ها core و مقاطع نازک تهیه شده از آنها و نمودارهای چاه پیمایی عوامل کاهش دهنده یا افزایش دهنده کیفیت مخزنی این سازند مورد بررسی قرار گرفت و عوامل متعددی که بر روی کیفیت مخزن آسماری میدان کوپال تاثیر گذاشته است مشحص گردید که می توان به کنترل کننده های محیطی (رسوب گذاری)، نفوذ قابل توجه آبهای سطحی به داخل مخزن، فرایندهای دیاژنزی و میازن توسعه شکستگی های موجود در این سازند اشاره کرد. بررسی انواع تخلخل و فراوانی آنها در این سازند نشان می دهد تخلخل های اصلی از نوع بین دانه ای ، حفره ای بین بلوری می باشد. و بر خلاف سایر میادین که تخلخل نوع شکستگی مهمترین عانمل تولید نفت از مخزن آسماری می باشد، در این سازند این نوع تخلخل دارای گسترش کمی می باشد نقش فرعی در تولید نفت از این مخزن دارد. به همین دلیل مطالعات جامع تری روی این مخزن برای بررسی دلایل عدم توسعه شکستگی ها در مخزن آسماری این میدان صورت گرفت. عوامل زیر به عنوان دلایل عدم توسعه شکستگی ها در مخزن معرفی گردید: 1ـ پایین بودن میزان درجه خمیدگی طبقات 2ـ عدم وجود گسلش در مخزن 3ـ ضخامت زیاد طبقات 4ـ توسعه کمتر سنگهای دولومیتی نسبت به سنگهای اهکی 5ـ فراوانی افقهای تخریبی (شیل و ماسه سنگ).