مهدی مرادی - عضو هیئت علمی گروه حسابداری، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
ابوالفضل سلیمانی - کارشناسی ارشد حسابرسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
اعظم پوریوسف - عضو هیئت علمی گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، ایران

هدف: هدف این مطالعه بررسی تاثیر استراتژی کسب و کار بر سود­­آوری معاملات داخلی شرکت و همچنین بررسی اثر تعدیل­ کنندگی بیش اعتمادی مدیران بر این موضوع است. روش: در این پژوهش ۷۴ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی ۱۳۹۲-۱۳۹۸ مورد بررسی قرار گرفته است. برای آزمون فرضیه ­ها از روش مقایسه دو جامعه (شرکت­های تدافعی و شرکت­های تهاجمی) و از آزمونt   (آزمون جمعی - رتبه­ ای ویلکاکسون) استفاده شد. یافته ­ها: نتایج اصلی پژوهش نشان می­دهد که سودآوری معاملات داخلی در شرکت­های تهاجمی بیشتر از شرکت­های تدافعی است ولی در شرکت­های با بیش­ اعتمادی مدیران، سودآوری معاملات داخلی در شرکت­های تدافعی بیشتر از شرکت­های تهاجمی است. آزمون­های اضافی نشان می­ دهند که رابطه استرانژی کسب و کار و سودآوری معاملات داخلی در فروش داخلی، معاملات داخلی توسط مردان (نسبت به زنان)، شرکت­های که مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت نیستند و تحت کنترل خانوادگی و دارای تحریف­های بااهمیت در گزارشگری و سطح بالای عدم تقارن اطلاعاتی می­باشند، برجسته­تر است. نتیجه­ گیری: این پژوهش به طور تجربی نشان می­ دهد که استراتژی کسب و کار می­ تواند بر سودآوری معاملات داخلی موثر باشد و بیش اعتمادی مدیران نیز شاخصی موثر در تعدیل این رابطه است. درک تاثیر استراتژی کسب و کار بر سودآوری معاملات داخلی می­ تواند به سرمایه­ گذاران خارجی در تخصیص منابع به طور محتاطانه در میان شرکت­های با استراتژی کسب و کار متمایز، کمک کند. دانش افزایی: این مطالعه شواهد جالبی از  تاثیر استراتژی کسب و کار بر سود­­آوری معاملات داخلی و همچنین اثر تعدیل­ کنندگی بیش اعتمادی مدیران به عنوان یکی از تورش­های رفتاری بر رابطه­ ی استراتژی کسب و کار و سود­­آوری معاملات داخلی ارایه می­ دهد. این موارد تا­کنون مورد بررسی قرار نگرفته است و نتایج این بررسی، ادبیات نظری در این خصوص را توسعه می­دهد. همچنین یافته­ ها می­تواند در درک ویژگی­های شرکت­هایی که در پی سودآوری از طریق معاملات داخلی می­باشند و نیز برای کسانی که به­دنبال کاهش مزایای معاملات داخلی هستند (به عنوان مثال، قانون­گذاران)، مفید واقع شود.

استراتژی کسب و کار, معاملات داخلی, بیش اعتمادی مدیران, مشکل نمایندگی, اطلاعات خصوصی