حکیمه واحدپرست - دانشیار گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران.
شرافت اکابریان - استادیار گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران.
فاطمه حاجی نژاد - مربی گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران.
فرنوش توللی - کارشناس ارشد پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران.
راضیه باقرزاده - دانشیار گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران.

مقدمه: علی رغم عوارض نامطلوب داروهای کاهنده درد سزارین، مطالعات کمتر به مقایسه روش های غیردارویی کنترل درد پرداخته اند، لذا مطالعه حاضر با هدف مقایسه تاثیر ماساژ بازتابی پا و آرام سازی بنسون بر میزان درد زنان کاندید سزارین انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی در سال ۹۹-۱۳۹۸ بر روی ۱۳۵ زن کاندید سزارین در بیمارستان شهدای خلیج فارس بوشهر انجام شد. نمونه ها به طور دردسترس انتخاب و با تصادفی سازی از نوع بلوک به سه گروه ماساژ بازتابی، آرام سازی بنسون و کنترل تخصیص داده شدند. در گروه ماساژ بازتابی و آرام سازی بنسون، مداخله، ۲ ساعت پس از سزارین و ۶ ساعت پس از نوبت اول انجام شد. میزان درد توسط مقیاس دیداری درد، بلافاصله، ۳۰ و ۶۰ دقیقه پس از مداخله سنجیده شد و ضد دردهای مصرفی ثبت گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۱۹) و آزمون های کای دو، دقیق فیشر، آنالیز واریانس یک طرفه، کروسکال والیس، من ویتنی، فریدمن و ویلکاکسون انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ­ها: قبل از مداخله، میانگین رتبه درد در سه گروه تفاوت آماری معنی داری نداشت (۰۵/۰p). بین سه گروه از نظر دریافت پتدین تفاوت معنی داری وجود نداشت (۱۹۳/۰=p)، میزان دریافت کتورولاک و دیکلوفناک در گروه کنترل به طور معنی داری بیشتر از دو گروه مداخله بود (۰۵/۰>p). نتیجه ­گیری: ماساژ بازتابی پا و آرام سازی بنسون می توانند باعث کاهش درد پس از سزارین و مسکن مصرفی شوند، لذا می توانند به عنوان روش های غیردارویی کنترل درد توسط پرستاران استفاده شوند.

آرام سازی, درد, سزارین, ماساژ بازتابی