فاطمه خسروی - موسسه آموزش عالی سنا ساری
محمدعلی بهمنیار - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
وحید اکبرپور - گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

اسیدهیومیک، ماده­ای آلی است که طی فرآیندهای شیمیایی در خاک ساخته شده و منجر به بهبود رشد ریشه و قسمت هوایی گیاه، افزایش نفوذ عناصر در گیاه و بهبود نفوذپذیری آب می شود. عنصر روی در حفظ غشای سلول ریشه، فعال کردن آنزیم های آنتی اکسیدانی، در ساخت RNA و DNA تاثیر بسزایی دارد. در این تحقیق اثر اسید هیومیک و سولفات روی بر بعضی صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مریم گلی مورد مطالعه قرار گرفته است.کاربرد توام این دو ماده با احتمال اینکه کارایی جذب افزایش یابد، صورت گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور (فاکتور اول شامل غلظت های صفر، ۵/۱، ۳ و ۵/۴ گرم در هزار اسید هیومیک و فاکتور دوم شامل غلظت های صفر، ۳، ۶ و ۹ گرم در هزار سولفات روی)، با پنج تکرار در سال زراعی ۱۴۰۰ به صورت گلدانی و در هوای آزاد انجام شد. نتایج نشان داد که در اثر استفاده از اسیدهیومیک و سولفات روی، صفات مورفولوژیکی (ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، وزن تر و خشک اندام هوایی و قطر ساقه) بهبود یافته و بیشترین تاثیر در غلظت های ۵/۱ و ۵/۴ گرم در هزار اسید هیومیک و ۳ و ۶ گرم در هزار سولفات روی مشاهده شد. صفات فیتوشیمیایی نیز تحت تاثیر مثبت اسید هیومیک و سولفات روی قرار گرفتند به گونه ای که بیشترین اثر در رنگدانه های فتوسنتزی (کارتنوئید، کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل) ناشی از کاربرد غلظت های ۵/۴ گرم در هزار اسید هیومیک و ۶ گرم در هزار سولفات روی بوده است. در تیمار بدون کاربرد سولفات روی، افزایش غلظت اسید هیومیک تا ۳ گرم در هزار منجر شده تا بیشترین میزان آن (۳۷۲/۰ میلی گرم گالیک اسید بر گرم بافت تازه) مشاهده شود و بیشترین میزان فلاونوئید (۵۲۷/۰ میلی گرم کوئرسین بر گرم بافت تازه) در تیمار ۵/۴ گرم در هزار اسید هیومیک و غلظت صفر سولفات روی به دست آمد. ضمنا غلظت های ۵/۱ و ۳ گرم در هزار اسید هیومیک باعث افزایش میزان اسانس از ۱۵/۱ درصد (گیاه شاهد) به ۴۰/۱ درصد شد. با توجه به نتایج حاصل شده، کاربرد اسید هیومیک به تنهایی و همراه با سولفات روی، بیشترین تاثیر را در اکثر صفات مورد بررسی داشته است.

اسانس, کلروفیل, فلاونوئید, کارتنوئید, مریم گلی