ابراهیم شیرالی - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت آموزشی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
یدالله مهرعلیزاده - استاد تمام، گروه مدیریت آموزشی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
نصراله قشقایی زاده - استادیار، گروه مدیریت آموزشی، واحد بهبهان، دانشگاه آزاد اسلامی، بهبهان، ایران.

هدف: مدرسه محوری ناظر بر دخالت و محول کردن بسیاری از حیطه های تصمیم گیری و اجرایی به آن از ایده ها و سیاست­هایی است که در سطح نظام آموزش وپرورش اذهان بسیاری را به خود مشغول کرده است. هدف پژوهش حاضر واکاوی مدیریت مدرسه محوری با استفاده از روش داده بنیاد بود.روش: پژوهش با توجه به هدف از نوع کاربردی و روش پژوهش مطالعه موردی بود. جامعه آماری گروهی از خبرگان شامل معلمان و مدیران مدارس متوسطه و متخصصان و صاحب نظران حوزه آموزش بودند. از روش مصاحبه برای گردآوری داده های پژوهش استفاده شد. در پژوهش حاضر قابلیت اعتبار از طریق «بررسی توسط شرکت کنندگان یا مصاحبه شوندگان» صورت گرفته است. ضمن آنکه برای تائید و اعتبار یابی یافته های حاصل از بررسی وضعیت مطلوب، با هفت تن از متخصصان آموزشی مصاحبه ای به عمل آمد و اطلاعات به دست آمده از فرایند مصاحبه ها و کیفیت و عمق داده ها توسط گروه متخصصین مربوطه تائید شد. در این پژوهش از شیوه تحلیل نظریه داده بنیاد برای مقوله بندی مصاحبه ها پرداخته شد. تعداد ۵۲ مقوله در مرحله کدگذاری محوری طبقه بندی شدند و درنهایت در مرحله کدگذاری پیشرفته مقوله های آشکارشده در قالب ابعاد ۶ گانه مدل پارادایمی ، با روابطی که بین آن ها وجود دارد در الگو جای گرفتند.یافته ها: شرایط راهبردی به دست آمده نشان دهنده وجود ۱۳ مولفه مهم شامل : آموزش ضمن خدمت نیروی انسانی ، برنامه ریزی، بازنگری اختیارات، اعتمادسازی ذی نفعان، مشارکت در تعیین سیاست ها، پیش بینی امکانات و منابع ، انباشت و ثبت تجربه ها، تربیت معلم پژوهنده، سیاست گذاری حمایتی ، سیاست های نظارتی ، انعطاف پذیری آموزشی ، خط مشی فرهنگ سازمانی، خط مشی روابط انسانی است و ۷ مولفه شامل : رضایت شغلی ، کاهش بوروکراسی ، توسعه مشارکت اولیا در امور مدرسه ، افزایش ارتباطات موثر، افزایش خلاقیت ، ارتقای کیفیت آموزش، پیامدهای منفی ، به عنوان پیامدهای مدرسه محوری انتخاب شدند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج می توان گفت مدیریت مدرسه محوری از ضروریات اداره مدارس امروزی است که برنامه رزان باید به مولفه های محوری آن توجه لازم داشته باشند.

آموزش وپرورش, مدیریت مدرسه محور, نظریه داده بنیاد