سالار عبدالملکی - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی دانشگاه شهیدمدنی آذربایجان
جواد مصرآبادی - دانشیار روانشناسی تربیتی دانشگاه شهیدمدنی آذربایجان
ابوالفضل فرید - استادیار روانشناسی تربیتی دانشگاه شهیدمدنی آذربایجان

در سال های اخیر، پژوهشگران زیادی به بررسی رابطه تفکر انتقادی با پیشرفت تحصیلی پرداخته اند که حاصل این پژوهش ها نتایج متناقضی بوده اند که تعدادی از این تحقیقات، رابطه بین تفکر انتقادی و پیشرفت تحصیلی را تایید کرده اند و تعدادی نیز وجود این رابطه را رد کرده اند. ازاین رو پژوهشگر در پژوهش حاضر بر آن است تا با بهره گیری از روش فراتحلیل، مطالعات انجام یافته در این زمینه را شناسایی کرده و نتایج کمی حاصل از این تحقیقات را باهم ترکیب کرده و نتیجه ای جامع حاصل شود. جامعه موردمطالعه در این پژوهش دانشگاه ها و مراکز مختلف پژوهشی شامل دانشگاه های شهید رجایی، شهید بهشتی، خوارزمی، تهران، الزهرا (س)، علامه طباطبائی، تربیت مدرس، شهید چمران اهواز، شیراز، اصفهان، تبریز و پژوهشگاه مطالعات آموزش وپرورش، مرکز اسناد و اطلاعات مدارک علمی ایران و پایگاه های اطلاعاتی SID، magiran و noormags بودند از این تعداد، ۵۱ مطالعه در زمینه موردنظر انتخاب شدند که از آن ها، ۱۳۹ اندازه اثر به دست آمد. جهت تحلیل اطلاعات از نرم افزار CMA۲ و نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج حاکی از اثر کوچک ترکیبی بین تفکر انتقادی و پیشرفت تحصیلی بود. همچنین، هر سه شاخص شناختی، فراشناختی و عاطفی با تفکر انتقادی رابطه معنادار داشتند که در این میان اندازه اثر شاخص فراشناختی بیشتر از دو شاخص دیگر بود.

فراتحلیل, تفکر انتقادی, پیشرفت تحصیلی