مهناز حسینپور - کارشناسی ارشد حقوق تجارت بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
زینب زایرچی رویس - کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه شهید چمران اهواز

حمل و نقل دریایی کالا یکی از ارکان تجارت دریایی است. حمل و نقل دریایی عموما به موجب قراردادهای حاکم بر آنتحت نظم در میآید. یکی از این قراردادها، قرارداد اجاره کشتی است . به موجب این قرارداد مالک کشتی، منافع کشتی رابه همراه خدمه و کارکنان یا بدون آنها در عوض مالالاجارهای که مستاجر می پردازد، به وی تملیک میکند . این تملیکموقتی است و دوره آن به وسیله زمان یا سفر معین، مشخص میشود. مستاجر میتواند همه یا بخشی از کشتی را اجارهکند . طرفین این قرارداد حقوق و وظایفی دارند که گرچه از لحاظ کلی با حقوق و وظایف مالک و مستاجر در قرارداد اجارهاشیاء منطبق و هماهنگ است، اما به لحاظ ماهیت امر دریانوردی و کشتیرانی شامل موضوعات و مباحثی است که درقرارداد اجاره اشیاء مطرح نمیشود . مالک کشتی بر اساس قرارداد اجاره کشتی مکلف است کشتی را که دارای قابلیتدریانوردی است، در اختیار مستاجر قرار دهد. علاوه بر این وی موظف است که سفر دریایی را با سرعت قراردادی یا متعارفانجام دهد و از مسیر قراردادی متعارف سفر دریایی جز در موارد مجاز قراردادی یا قانونی منحرف نشود . در مقابل تملیکمنافع و انجام این تعهدات، وی مستحق دریافت مالالاجاره به عنوان اصلی ترین و مهمترین حق خویش می باشد . در اینپژوهش، سعی میشود حقوق و تعهدات مالک کشتی بهعنوان یکی از طرف های اصلی قراردادهای اجاره کشتی در مقابلمستاجر و در مقررات بین المللی و حقوق دریایی ایران، مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.

قراردادهای اجاره کشتی، مالک کشتی، حمل و نقل دریایی، حقوق دریایی ایران