علی مشهدی - استادیار، دکتری معماری، عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ تهران
سحر نورعلی - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه علم و فرهنگ تهران

شناخت شرایط آب و هوایی هر منطقه مهم ترین عامل در ایجاد آسایش حرارتی کاربران ساختمان ها است. کشور پهناورایران با مناطق آب هوایی مختلف دارای معماری ارزشمند متناسب با هر اقلیم می باشد. توجه به معماری بومی و ناب اقلیمگرم و مرطوب که بخش عمده کشور ایران در حاشیه شمالی خلیج فارس و دریای عمان را به خود اختصاص داده می تواند برافزایش ظرفیت و کیفیت فضا مبتنی بر پارامترهای اقلیمی و زیست محیطی تاثیر شگرفی داشته باشد. هدف کاربردی اینمقاله، تعیین الگوها و تمهیدات اقلیمی برای فضاهای زیستی مسکن بومی در اقلیم گرم و مرطوب ایران است به شکلی کهبکارگیری این تمهیدات در مسکن امروز این مناطق سبب ارتقاء سطح آسایش ساکنین شود. روش تحقیق در این پژوهشبصورت توصیفی تحلیلی بوده که با مطالعه نتایج تحقیقات قبلی این حوزه، بررسی ویژگی های معماری بومی و تحلیل دیاگرامعناصر اقلیمی این مناطق و حضور درمحیط بافت به منظور ارائه راهکارهایی کاربردی در طراحی معماری امروز در نواحیگرم و مرطوب مورد تحلیل قرار میگیرد. نتایج پژوهش نشان می دهد که مشخصه های فضاهای عملکردی در نمونه هایمورد مطالعه با مولفه های اقلیم میانه منطبق بوده و بیشتر از الگوهای باد محلی پیروی می کنند. از شاخص ترین نکات درالگوهای خانه های بوشهر می توان به استفاده از زمستان نشین برای فصول سرد برخلاف بسیاری نقاط حاشیه خلیج فارس ودریای عمان، ایجاد سامانه ایستای تهویه طبیعی با توجه به انتظام و جهت گیری فضاهای باز و نیمه باز اشاره کرد . الگوهایاقلیمی این خانه ها شامل راهکارهای سادهای از ترکیب فرم های فضاهای باز، نیمه بازو بسته و ترکیب های بهینه ای از آنها درسطح و ارتفاع است که به سادگی قابل تعمیم برای استفاده در الگوهای خانه های امروز خواهد بود.

فرم، خانه های تاریخی ، دوره قاجار ، اقلیم گرم ومرطوب