Atefeh Shokrallahnia-Roshan - islamic azad univercity central tehran brabch, Tehran, Iran.
Heydar Sadeghi - Physical Education and Sport Science kharazmi University
Shapour Shirani - Tehran Medicine University
Mostafa Nejatian - Tehran Medicine University

هدف: با فرض اینکه بازتوانی قلبی و ورزش سبب کاهش قابل توجهی در میزان مرگ و میر بیماران عروق کرونر قلب می‎شود و نقش مهمی در امر پیشگیری ثانویه دارد، هدف از انجام این تحقیق اثر تمرینات قدرتی و برنامه بازتوانی قلبی بر پارامتر‎های بیومکانیکی سرعت و شدت جریان خون و بررسی ارتباط آن با شاخص سختی رگ در ‎شریان های بازویی و رانی بیمارانی است که یک تا دو ماه از عمل پیوند عروق کرونری آنها گذشته است. روش بررسی: این پژوهش به صورت پیش‎آزمون و پس‎آزمون روی ۴۰ زن و مرد ۵۰ تا ۸۰ سالی که تحت عمل بای‎پس عروق کرونری قرار گرفته بودند، انجام شد. آزمودنی‎های گروه آزمایش را ۱۸ نفر که به مدت شش هفته، هفته‎ایی سه جلسه به انجام برنامه بازتوانی و تمرینات قدرتی با شدت‎ معین انجام شد، تشکیل دادند. گروه کنترل ۱۴ نفر بود، که در برنامه‎ی تمرینی شرکت نداشتند. اندازه‎گیری متغیرهای سرعت جریان خون و قطر رگ در فاز سیستول و دیاستول با دستگاه اولتراسوند داپلر اندازه‎گیری و میانگین سرعت، شدت جریان خون و شاخص سختی‎رگ برای هر دو گروه محاسبه شد. از تی تست وابسته در سطح معناداری ۰/۰۵ از ضریب همبستگی پیرسون جهت ارتباط سنجی بین پارامتر‎ها در سطح معناداری ۰٫۰۱ جهت تحلیل آماری استفاده شد.  یافته ها: تغییرات معنا‎داری در میزان اختلاف میانگین قطر سیستول و دیاستول شریان رانی و بازویی (۰/۰۰=P)، سرعت جریان سیستول شریان بازویی و رانی (۰/۰۴ و ۰/۰۰=P) و دیاستول آن(۰٫۰۰=P)، فشار خون سیستول و دیاستول (۰/۰۱ و ۰/۰۰=P) در گروه آزمایش وجود داشت. شاخص سختی ‎رگ و شدت جریان خون بیماران گروه آزمایش در ‎شریان ها تغییر معناداری نداشت. نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست‎آمده، می‎توان گفت تمرینات قدرتی و برنامه بازتوانی قلبی می‎تواند در بهبود رفتار همورئولوژی خون و وضعیت عروق محیطی این بیماران موثر باشد.

CABG patients, Strength training, Stiffness index, Blood flow velocity, بیماران بیماران پیوند عروق کرونر, تمرین قدرتی, شاخص سختی, سرعت جریان خون