سهیلا سادات رسول - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه پیام نور
سوسن علیزاده فرد - استادیار گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور

هدف این پژوهش، مقایسه تداعیهای آشکار و ناآشکار مربوط به بنیانهای اخلاقی در دانش آموزان دارای رفتار قلدری بود. روش پژوهش از نوع توصیفی و جامعه آماری شامل دانشآموزان پسر دوره اول و دوم دبیرستان شهر تهران بود که تعداد ۱۱۳ نفر از چهار دبیرستان به روش نمونهگیری خوشهای در دسترس در سال تحصیلی ۹۸-۹۷ انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسش نامه قلدری ایلی نویز، پرسش نامه بنیانهای اخلاقی (هایت و گراهام، ۲۰۰۷) و آزمون تداعی ناآشکار بنیان های اخلاقی (IAT) استفاده شد. دادهها با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که تداعیهای آشکار ابعاد اخلاقی مراقبت/آسیب و اطاعت/براندازی و تداعیهای ناآشکار ابعاد انصاف/تقلب، وفاداری/خیانت و پاکی/گناه میتوانند رفتار قلدری را با اطمینان پیشبینی کنند (۰۰۰۱/۰p≥). این نتایج تاییدکننده تعامل نقش آشکار و ناآشکار بنیانهای اخلاقی در ارتباط با رفتار قلدری است و میتواند در شناخت بهتر آن و طراحی مداخلات آموزشی و درمانی روان شناختی موثر باشد.

واژگان کلیدی: تداعی های آشکار, تداعی های ناآشکار, بنیانهای اخلاقی, قلدری