آسیه میرعالی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
عبدالعلی موحدی نیا* - استادیار، گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
رحیم عبدی - استادیار، گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
امیر پرویز سلاطی - استادیار، گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

چکیده ۱۴۴ عدد ماهی جوان صبیتی (Sparidentex hasta) پس از یک هفته آداپتاسیون با شرایط آزمایشگاه و شوری دریا، در شوری‎های ۵، ۲۰، ۴۰ و ۶۰ گرم در لیتر قرار داده شد. نمونه‎برداری از ماهیان در۶ مرحله در ساعت ۶، ساعت ۱۲، روز ۱، روز ۲، روز ۷ و روز ۱۴ از آغاز تغییر شوری محیطی انجام شد. نتایج نشان داد سطوح کورتیزول پلاسما در زمان ۱۲ ساعت در شوری­های ۵ و ۶۰ گرم درلیتر افزایش معنی­داری را نسبت به نمونه­های کنترل و شوری ۲۰ گرم­ در لیتر داشت، اما بعد از آن در زمان ۲۴ ساعت تا پایان دوره نمونه­برداری بین شوری­های مختلف اختلافی مشاهده نشد. میزان گلوکز نیز در تیمارهای ۶۰ و ۵ گرم در لیتر، پس از ۱۲ساعت مواجهه، افزایش معنی­داری نسبت به ساعات ۶ و ۲۴ نمونه­برداری نشان داد، اما در طول دوره آزمایش در سایر شوری­ها اختلاف معنی­داری مشاهده نشد. غلظت پلاسمایی کلسیم خون در ماهی صبیتی در شوری­های مختلف محیطی در طی دوره آزمایش اختلاف معنی­داری را نشان نداد. در بررسی غلظت منیزیم پلاسما، ۲۴ساعت پس از تغییر شوری، کاهش معنی‎داری در نمونه­های مربوط به شوریهای ۲۰ و ۵ گرم در لیتر در مقایسه با نمونه­های کنترل مشاهده شد. نتایج نشان داد، هم در سازش با شوری۵ و هم برای سازش با شوری ۶۰ گرم در لیتر، افزایش کورتیزول نقش مهمی در ابتدای مواجهه با شوری‎های جدید داشته است، به گونه­ای که میزان آن طی ۱۲ ساعت نسبت به نمونه­های کنترل افزایش معنی‎داری داشته است، اما پس از آن و به تدریج با ایجاد سایر تغییرات در بافت­ها و سلول­های موثر در تنظیم اسمزی، مقادیر کورتیزول به سطوح پایه بازگشت.

تنظیم اسمزی, کورتیزول, گلوکز, الکترولیت‎ها, اکوفیزیولوژی