مهرداد مدرسی - دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان (اصفهان)

مصرف گیاهان دارویی، در درمان بیماریها قدمت چند هزار ساله دارد و اثرات درمانی آنها به اثبات رسیده است. کرفس کوهی با نام علمی Apium graveolens از تیره Umbeliferae گیاهی دوساله و روز بلند است. این گیاه حاوی فیتو استروژن بوده و اثرات زیادی در سیستم تولیدمثلی دارد. در این تحقیق اثر عصاره هیدروالکلی برگ کرفس کوهی بر تغییرات بافتی بیضه و اسپرماتوژنز در موشهای نر کوچک آزمایشگاهی گونه Balb/C بررسی شد. ابتدا نمونهها به صورت کاملا تصادفی در ۵ گروه ده تائی (سه گروه تیمار، گروه کنترل و دارونما) تقسیم و کلیه نمونهها در شرایطی یکسان نگهداری شدند. عصاره هیدروالکلی برگ کرفس کوهی در دوزهای مختلف (mg/kg/۲day۱۵۰،۱۰۰،۵۰) تهیه و به روش درون صفاقی به مدت ۲۰ روز (یک روز در میان) به گروههای تیمار تزریق شد. از نرمال سالین نیز جهت تزریق به گروه Placebo استفاده گردید. مهمترین پارامترهایی که مورد بررسی قرار گرفت تغییر در وزن بیضه و بافتشناسی اسپرماتوژنز در مقایسه با گروههای شاهد بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون دانکنتجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که وزن بیضهها و تعداد اسپرماتسیتهای اولیه در دوزهای mg/kg۱۵۰ و ۱۰۰ کاهش معنیدار یافته است در حالی که گروه دریافتکننده دوز mg/kg۵۰ تغییری نسبت به گروه کنترل نشان نمیدهد. یافتههای این مطالعه نشاندهنده تاثیر منفی عصاره کرفس کوهی بصورت وابسته به دوز در فرایند اسپرماتوژنز و پتانسیل تولیدمثلی در موشهای نر میباشد.