رحمت اله پرندین - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

گزارش­های اخیر نشان داده­اند که برخی از ایزوفلاون­های گیاهی دارای اثرات سودمندی بر دیابت و سلامتی کبد در انسان و حیوانات آزمایشگاهی هستند. هدف از این تحقیق، تجویز عصاره آبی-الکلی شبدر قرمز به­عنوان یک گیاه سرشار از ترکیبات ایزوفلاونی و اثرات آن بر سطوح سرمی قند و آنزیم­های کبدی آسپارتات ترانس آمیناز (AST)، آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آلکالین فسفاتاز (ALP) در موش­های سوری نر بود. در این مطالعه تجربی، تعداد ۴۲ سر موش سوری نر به ۶ گروه ۷ تایی شامل گروه های کنترل سالم، دیابتی شده بدون درمان (کنترل مثبت)، دیابتی شده تحت درمان با گلی­بنکلامید و سه گروه دیابتی تحت درمان با عصاره آبی-الکلی شبدر قرمز به­ترتیب با دوزهای ۲۵۰، ۵۰۰ و ۷۵۰ میلی­گرم بر کیلوگرم از راه گاواژ برای مدت ۱۵ روز طبقه­بندی شدند. دیابت با تزریق داخل صفاقی mg/kg۶۰ استرپتوزوتوسین انجام شد. در روز آخر سطوح سرمی گلوکز، و آنزیم­های AST، ALT و ALP اندازه­گیری شد. داده­ها با استفاده از نرم­افزار SPSSو آنالیز واریانس یک طرفه در سطح معناداری ۰۵/۰>p تجزیه و تحلیل شدند. دوزهای mg/kg۵۰۰  و mg/kg۷۵۰ عصاره به­طور معناداری (۰۰۱/۰>p) قند خون را در مقایسه با گروه کنترل مثبت کاهش دادند. در بررسی آنزیم­های کبدی، سطح  ASTدر گروه mg/kg۷۵۰ (۰۰۱/۰>p)،  سطح ALT در گروه های mg/kg۵۰۰  (۰۱/۰>p) و mg/kg۷۵۰ (۰۰۱/۰>p) و سطح ALP در گروه های mg/kg۲۵۰ (۰۵/۰>p)، mg/kg۵۰۰ (۰۰۱/۰>p) و mg/kg۷۵۰ (۰۰۱/۰>p) در مقایسه با گروه کنترل مثبت کاهش یافت. این مطالعه نشان داد مصرف عصاره آبی-الکلی گیاه شبدر قرمز علاوه بر اثرات ضد­دیابتی، دارای اثرات حفاظت کبدی نیز می­باشد.

دیابت, کبد, شبدر قرمز, موش سوری