علی کیانیان - کارشناس ارشد، گروه محیط زیست، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران
صیاد شیخی ئیلانلو - دانشجوی دکتری تنوع زیستی، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
الهام ابراهیمی - کارشناس ارشد، گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم ها، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران

چکیده امروزه پرندگان آبزی و کنار آبزی از جنبه­های مختلف دارای ارزش بالایی بوده و در مطالعات به عنوان شاخص تنوع زیستی به شمار می­روند. مطالعه حاضر با هدف بررسی روند تغییر و مقایسه شاخص های تنوع و تراکم پرندگان آبزی و کنار آبزی تالاب سد شیرین سو در استان همدان به مدت یک سال انجام گرفت. برای این منظور پرندگان این تالاب از مهر ۱۳۸۸ تا شهریور ۱۳۸۹ هر ماه سرشماری شدند. نتایج حاصل از بررسی­ها نشان داد که بیشترین تراکم پرندگان در ماه آبان و برابر با ۷۸/۲۳ قطعه در هکتار بوده است. بیشترین و کمترین مقدار شاخص تنوع در میان شاخص های به کار رفته برای شاخص سیمپسون به ترتیب با ارزش عددی ۹۳/۰ و ۶۹/۰ نشان داده شد. بیشترین مقدار شاخص یکنواختی نیز برای شاخص اسمیت و ویلسون (۸/۰) و همچنین کمترین مقدار برای شاخص  سیمپسون (۲۷/۰) و کامارگو (۲۷/۰) به دست آمدند. بیشینه و کمینه تراکم در دوره بررسی در تالاب سد شیرین سو به ترتیب به ماههای آبان (۷۸/۲۳) و بهمن (۱۷/۱) اختصاص داشت. تعداد گونه های کنار آبزی در ماه های مختلف سال بیشتر از گونه­های آبزی بود در حالی­که فراوانی پرندگان آبزی همواره بیشتر از کنار آبزی بوده است. به نظر می­رسد تالاب سد شیرین سو از نظر مهیا کردن منابع تغذیه­ای برای گونه­های آبزی قابلیت بهتر و بیشتری داشته است و این مسئله نیز با مشاهده فراوانی  بیشتر پرندگان آبزی نسبت به گونه­های کنار آبزی نمود پیدا کرده است.

واژه های کلیدی: تنوع زیستی, حفاظت, زیستگاه, مدیریت, همدان