علی اصغر زارعی - کارشناس ارشد محیط زیست، گروه تنوع زیستی، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.
مازیار محمودی محمودی - کارشناس ارشد محیط زیست، گروه تنوع زیستی، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.

چکیده اولین گام در مدیریت و حفاظت از گوشت خواران بزرگ جثه، آگاهی از تراکم جمعیت مورد نظر است و برآورد تراکم نیازمند شناخت الگوی پراکنش گونه در سطح سیمای سرزمین می باشد. در این تحقیق الگوی پراکنش و تراکم خرس قهوه ای (Ursus arctos syriacus) با استفاده از نمایه استاندارد شده موریسیتا (SMI) و نمونه گیری خوشه ای تطبیقی (ACS) در محدوده شهرستان ارسنجان در استان فارس تعیین گردید. کار میدانی و شمارش نمایه های حضور در قالب پلات های نه کیلومتر مربعی (۳×۳) انجام شد. تعداد کل پلات های نمونه گیری ۳۰۰ پلات در کل ناحیه مورد مطالعه بود. نتایج نمایه SMI نشان داد که الگوی پراکنش این گونه به صورت کپه ای و افراد آن عمدتا در منطقه شکار ممنوع کوه خم تجمع یافته اند. نتایج ACS بر اساس هشت نمونه از لانه های فعال زمستان خوابی نشان داد که تراکم خرس قهوه ای ۰۳۱/۰ فرد در هر سلول و ۰۰۳۴/۰ فرد در هر کیلومتر مربع در کل محدوده مورد مطالعه می باشد. در نهایت پیشنهاد می شود که لانه های زمستان خوابی شاخص مناسبی در ارزیابی جمعیت خرس قهوه ای می باشد که از آن می توان در برآورد تراکم و فراوانی نسبی این گونه در سایر زیستگاه ها و پایش جمعیت در سال های متوالی استفاده کرد.

واژه های کلیدی: خرس قهوه ای, الگوی پراکنش, تراکم, نمونه گیری خوشه ای تطبیقی