شمایل تاجمیرعالی - کارشناس ، گروه‎ ‎زیست شناسی،‎ ‎واحد‎ ‎ایذه،‎ ‎دانشگاه‎ ‎آزاد اسلامی،‎ ‎ایذه،‎ ‎ایران
محبوبه سترکی - دانشیار، گروه‎ ‎زیست شناسی،‎ ‎واحد‎ ‎ایذه،‎ ‎دانشگاه‎ ‎آزاد اسلامی،‎ ‎ایذه،‎ ‎ایران
زهرا هوشمندی - استادیار، گروه‎ ‎زیست شناسی،‎ ‎واحد سنندج،‎ ‎دانشگاه‎ ‎آزاد اسلامی، سنندج،‎ ‎ایران

کاربرد گیاهان دارویی به جای داروهای سنتتیک در سال های اخیر به دلیل کم بودن عوارض جانبی و تنوع ترکیبات موثر این گیاهان افزایش یافته است. در مطالعه حاضر، اثر ضد دردی اسانس مرزه بختیاری به روش تست فرمالین در موش سوری مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه اسانس مرزه به وسیله دستگاه کلونجر و با روش تقطیر با آب تهیه شد. موش های سوری نر بالغ (۳۵-۲۵ گرم) انتخاب شدند. القای درد حاد و مزمن به وسیله تزریق ۲۰ میکرولیتر محلول فرمالین ۴ درصد، به منظور بررسی اثرات ضد دردی اسانس مرزه بختیاری استفاده شد. گروه های مورد مطالعه شامل گروه کنترل دریافت کننده نرمال سالین، گروه های دریافت کننده ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم و گروه کنترل مثبت مورفین ۱۰ میلی گرم بر کیلوگرم بودند. تزریقات تک دوز ۳۰ دقیقه قبل از شروع آزمایش انجام شد. درد حاد (۵ دقیﻘه اول پس از تزریق) و در مزمن (۲۰ دقیﻘه پس از تزریق) توسط کرنومتر اندازه گیری شد و نتایج به وسیله نرم افزار آماری SPSS۱۶ تجزیه و تحلیل شد. اسانس مرزه با دوزهای ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن اثرات درد القاشده به وسیله فرمالین را تعدیل کرد، به طوری که باعث کاهش لیسیدن پای ناشی از تزریق فرمالین در هر دو فاز حاد و مزمن شد. داده های تحقیق حاضر نشان می دهد که اسانس مرزه بختیاری بر موش های کوچک آزمایشگاهی، اثرات ضد دردی دارد و در خدمات درمانی آینده این گیاه می تواند مورد توجه قرار گیرد.

اسانس, تست فرمالین, ضد درد, مرزه بختیاری, موش سوری