پروین قادری - بازرس دانشگاه علوم پزشکی ایران
فائزه فاطمی - عضو هیات علمی سازمان انرژی اتمی

چکیده در پژوهش حاضر، به بررسی تیمار آب فاقد دوتریوم و اسانس مرزه رشینگری به صورت همزمان جهت پیشگیری از آسیب کبدی پرداخته شده است. بدین منظور، رت های نر بالغ به ۱۶ گروه تقسیم شدند. گروه کنترل منفی ۱۴ روز آب معمولی مصرف کردند و حلال استامینوفن (DMSO) در روز ۱۵ به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. گروه تیمار با استامینوفن، ۱۴ روز آب معمولی و استامینوفن با دز mg/kg b.w.۵۰۰، در روز ۱۵، به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. گروه های تیمار، به مدت ۱۴ روز، آب فاقد دوتریوم (DDW) در دوزهای ppm۳۰ و ppm۶۰  و اسانس مرزه دریافت کردند و همانند گروه قبل در روز پانزدهم استامینوفن به آنها تزریق شد. سپس در زمان های ۴، ۸، ۱۶ و ۲۴ ساعت پس از تزریق استامینوفن، خونگیری از قلب و جداسازی بافت کبد انجام گرفت. بعد از آن، سطح فاکتورهای بیوشیمیایی نظیر آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST)، آلانین آمینو ترانسفراز (ALT)، آلکالین فسفاتاز  (ALP)و بیلی روبین در پلاسما و همچنین فعالیت آنزیم و سطح پروتئین گلوتاتیون-S ترانسفراز (GST)، سطح پروتئین سیتوکروم P۴۵۰ (CYP۴۵۰) و گلوتاتیون (GSH) درهموژن بافت کبد اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد که سطح پارامترهای سرمی مانند ALT، ALP و بیلی روبین در هیچ یک از گروه ها تغییر معنی داری نداشته است، در حالی که تزریق استامینوفن منجر به کاهش فعالیت آنزیم GST، سطح GSH و افزایش سطح AST و CYP۴۵۰ شده است. تیمار حیوانات با آب فاقد دوتریوم و اسانس در تعدیل سطح این پارامتر ها موثر بوده، بگونه ای که باعث بازگشت سطح این پارامترها به مقادیر نرمال شده است. در پایان، تیمار رت ها با دوز بالای استامینوفن موجب آسیب اکسیداتیو کبدی شده و استفاده از آب فاقد دوتریوم و اسانس مرزه رشینگری می تواند در جلوگیری و بهبود این آسیب ها موثر باشد.

استامینوفن, آب فاقد دوتریوم, اسانس مرزه, آنزیم های متابولیزه کننده داروها, کبد, GST, CYP۴۵۰