تراب قنبری - کارشناسی ارشد علوم جانوری گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
رحیم عبدی - استادیار گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
محمود بهمنی - استاد بخش فیزیولوژی و بافت‎شناسی، انیستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری دکتر دادمان رشت
رضوان الله کاظمی - استادیار بخش فیزیولوژی و بافت‎شناسی، انیستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری دکتر دادمان رشت
احمد سواری - استاد گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

چکیده جهت مطالعه حاضر از بافت غضروف ستون فقرات و باله پشتی تاسماهی ایرانی در مراحل ۴۰ روزه (قبل از رهاسازی)، ۷۰ روزه (زمان رهاسازی) یکساله و چهارساله نمونه­های ۵ میلی­متری تهیه و در فیکساتیو بوئن قرار داده شدند. سپس سایر مراحل رایج بافت‎شناسی انجام و از بلوک­های پارافینی برش­هایی به ضخامت ۶ میکرون تهیه شد. در نهایت برای مطالعات بافت‎شناسی از رنگ­آمیزی­های هماتوکسیلین- ائوزین، سافرانین-او و ورهوف استفاده گردید. پس از تهیه فتومیکروگراف­های لازم بخش‎های مختلف بافت غضروف باله پشتی و ستون فقرات را مشخص کرده و از نظر ساختار سلولی و ترکیبات ماده زمینه­ای مقایسه گردیدند که مشخص شد لایه پری­کندریوم غضروف باله پشتی ضخیم­تر از پری کندریوم غضروف ستون فقرات تاسماهی ایرانی بوده و ترکیبات این لایه در این دو نوع غضروف با هم متفاوت می‎باشند. در اندازه­گیری­های میکروسکوپی مشخص گردید که سلول­های غضروفی باله پشتی از سلول‎های غضروفی ستون فقرات بزرگتر می‎باشند. بررسی­های مقایسه­ای حجم ماتریکس خارج سلولی و تعداد گروه های ایزوژنیک با استفاده از نرم­افزار SPSS در غضروف باله پشتی و ستون فقرات تاسماهی ایرانی حاکی از آن بود که رشد غضروف ستون فقرات بیشتر از نوع درون بافتی و رشد غضروف باله پشتی بیشتر از طریق تمایز سلول­های پری کندریومی و سلول­های جوان غضروفی می‎باشد.

بافت غضروف, ستون فقرات, باله پشتی, تاسماهی ایرانی