فریدون حسنی - دکتری، بهداشت آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
طاهره عبیاوی - دکتری، بهداشت آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
علی طاهری میرقائد - استاد، گروه بهداشت و بیماری آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
رحیم پیغان - استاد، گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
مجتبی علیشاهی - استاد، گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

استفاده گسترده و طولانی مدت از ترکیبات شیمیایی باعث می شود میکروارگانیسم­ها با مواد ضدمیکروبی که علیه آن ها به­کار برده می شود، توانایی سازگاری پیداکرده و از تاثیر داروها کاسته و در مقابل میکروب ها مقاوم شوند. اسانس های گیاهی به عنوان ترکیبات ضد میکروبی و ضدقارچی در شاخه های داروشناسی، میکروب شناسی و پزشکی موردمطالعه قرار گرفته اند. در این پژوهش تاثیر اسانس گیاهان کاکوتی کوهی (Ziziphora  cliniopodiodes)، آویشن باغی (Thymus vulgaris) و رزماری (Salvia rosmarinus) علیه  پاتوژن­های قارچی شامل  آسپرژیلوس فومیگاتوس، آسپرژیلوس نایجر، آسپرژیلوس فلاووس، گونه ساپرولگنیا،گونه فوزاریوم و باکتریایی برای استرپتوکوکوس اینیایی، استرپتوکوکوس میتیس، لاکتوکوکوس گارویه، یرسینیا راکری و  آئروموناس هیدروفیلا مورد مطالعه قرار گرفت. ارزیابی فعالیت ضدقارچی و ضد­باکتریایی از روش رقت­سازی در لوله برای تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی­رشد (MIC)، حداقل غلظت باکتری کشی (MBC) و قارچ­کشی (MFC) استفاده شد. براساس نتایج، در بررسی MIC و MFC بیش ترین خاصیت ضدقارچی مربوط به اسانس آویشن باغی علیه آسپرژیلوس فومیگاتوس (۰۱۵/۰± ۰۲۳/۰ و ۰۳/۰±۰۴۶/۰ میکرولیتر بر میلی­لیتر) و کم ترین خاصیت قارچ کشی مربوط به اسانس رزماری علیه آسپرژیلوس نایجر (۷۲/۰±۶۶/۱ و۴۴/۱±۳۳/۳) به دست آمد و با سایر تیمارها اختلاف معنی دار بود (۰۵/۰P<). برطبق نتایج حاصل از بررسی MIC و MBC کم ترین غلظت به دست آمده علیه باکتری ها مربوط به اسانس کاکوتی کوهی علیه  استرپتوکوکوس میتیس (۰۰۵/۰ ± ۰۱۶/۰ و ۰۱۱/۰ ±۰۳۳/۰ میکرولیتر بر میلی­لیتر) به دست آمد که با مقادیر اسانس رزماری اختلاف معنی دار بود (۰۵/۰P<). براساس این مطالعه اسانس های کاکوتی کوهی، آویشن باغی و رزماری قابلیت استفاده جهت کنترل و پیش گیری از بیماری­های قارچی و باکتریایی آبزیان را دارا می باشند.

آبزیان, باکتری, پاتوژن, قارچ, گیاهان دارویی