آرش جولاده رودبار - دکتری، گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
نگار حسین رحیمی - کارشناس، گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
درسا چراغی - کارشناس، گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

حوضه اصفهان و سیرجان با دارا بودن ۱۸ گونه ماهی، تنوع نسبتا مناسبی از ماهیان را در بین حوضه­های آبریز محصور ایران دارد. در مطالعات پیشین حضور یک گونه از خانواده گورخرماهیان Aphaniidae در این حوضه به ثبت رسیده بود. اما به تازگی گزارشی از حضور گونه­ Esmaeilius vladykovi براساس شواهد ریخت شناسی از این حوضه به ثبت رسیده است که نیاز به بررسی بیش تر دارد. به همین منظور با دستگاه الکتروفیشر و ساچوک از محل تیپ E. isfahanensis، E. vladykovi و حوض ماهی (جایی که حضور گونه جدید از آن گزارش شده است) نمونه برداری به عمل آمد. پس از استخراج DNA از نمونه­ها، ژن COI آن ها در دستگاه ترموسایکلر تکثیر و سپس تعیین توالی شد. در ادامه توالی های گونه های دیگر این خانواده از بانک ژن NCBI دریافت شد. سپس با استفاده از نرم افزار IQTREE بهترین مدل تکاملی انتخاب و درخت تبارشناسی ترسیم شد. نتایج حاصل از ترسیم درخت تبارشناسی نشان داد حداقل نه گونه معتبر از خانواده گورخرماهیان در ایران حضور دارد. علاوه بر این با توجه به قرارگرفتن نمونه­های روستای حوض ماهی در خوشه نمونه های صیدشده از محل تیپ گونه E. vladykovi، حضور این گونه در حوضه اصفهان و سیرجان تایید گردید. هم چنین با توجه تمایز ژنتیکی اندک مشاهده شده بین جمعیت حوضه مذکور و کارون، احتمال داده شد این گونه توسط مردم محلی به حوضه فوق منتقل شده باشد.

ایران, تنوع ریختی, گورخرماهی, Aphaniops, COI