زهرا خدابنده - استادیار، مرکز تحقیقات فناوری سلول های بنیادی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
ساناز علائی - استادیار، گروه بیولوژی تولیدمثل، دانشکده علوم و فناوری های نوین پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
مهین تاج دارا - دکتری‎ ‎پزشکی مولکولی، مرکز تحقیقات فناوری سلول های بنیادی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
مریم داوری - دکتری‎ ‎پزشکی مولکولی، مرکز تحقیقات فناوری سلول های بنیادی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
عزیزالله باختری - دکتری جانوری سلولی تکوینی، مرکز تحقیقات فناوری سلول های بنیادی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

پلی آکریلات سدیم ماده ای است با قدرت جذب آب و رطوبت بالا که از آن در ساخت پدهای بهداشتی استفاده می گردد. در این مطالعه تاثیر این ماده بر میزان تکوین جنین و میزان بیان ژن های دخیل در آپوپتوز و ژن های آنتی اکسیدانت در بلاستوسیست بررسی گردید. موش های ماده بالغ با تزریق هورمون های گنادوتروپین سرم مادیان باردار (PMSG) و گنادوتروپین جفت انسان (hCG)  تحریک تخمک گذاری شده و پس از قرار گرفتن در کنار موش های نر، زیگوت ها از لوله های تخمدانی جمع آوری شده و در چهار گروه در محیط کشت حاوی غلظت های ۰، ۵، ۲۵ و ۵۰ میکروگرم بر میلی لیتر پلی آکریلات سدیم انتقال داده شدند. زیگوت ها تا مرحله بلاستوسیست کشت داده شد و تکوین جنین مورد بررسی قرار گرفت. بیان ژن های مورد نظر در بلاستوسیست ها به روش real time RT-PCR مورد آزمون قرار گرفت. از آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) و تست تعقیبی دانکن برای تعیین تفاوت بین میانگین گروه ها استفاده شد. میزان تشکیل بلاستوسیست در گروه دارای بالاترین غلظت پلی آکریلات سدیم نسبت به گروه کنترل کمتر بود (۰۵/۰P<). میزان بیان ژن Bcl-۲ در گروه دارای غلظت ۵ میکروگرم بر میلی لیتر نسبت به گروه کنترل افزایش یافت و در گروه دارای غلظت ۵۰ میکروگرم بر میلی لیتر نسبت به گروه های دارای غلظت ۵ و ۲۵ میکروگرم بر میلی لیتر کاهش یافت (۰۵/۰P<). میزان بیان ژن Bax/Bcl-۲ و میزان بیان ژن Caspase-۳ در گروه دارای غلظت ۵۰ میکروگرم بر میلی لیتر نسبت به گروه صفر، ۵، ۲۵ میکروگرم بر میلی لیتر افزایش یافت (۰۵/۰P<). بنابراین غلظت های بالای سدیم پلی اکریلات از طریق سیستم آپوپتوز تاثیر مخرب بر جنین دارد.

آپوپتوز, آنتی اکسیدانت, پلی آکریلات سدیم, جنین