اسماعیل عظیمی - دانش آموخته دکتری تخصصی تکنولوژی آموزشی ، دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران
عباس تقی زاده - دکتری تخصصی، تکنولوژی آموزشی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی، روایی و پایایی پرسش نامه سنجش سطح تفکر تاملی انجام گرفت. این پژوهش در زمره تحقیقات غیر آزمایشی است که به روش توصیفی- تحلیلی و مقطعی اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشجویان ثبت نام کرده در دوره های کارورزی تربیت معلم شهر تهران که در سال تحصیلی ۱۳۹۶-۱۳۹۵ به تحصیل اشتغال داشتند، بودند که حجم نمونه ایی به تعداد ۶۸۰ دانشجو به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ایی، انتخاب شدند و به پرسش نامه تفکر تاملی کمبر و همکاران (۲۰۰۰) پاسخ دادند که از آن میان ۶۳۶ پرسش نامه قابل تحلیل بود. داده ها با نرم افزار spss۲۱ و Lisrel۸.۸ تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که پرسش نامه سنجش سطح تفکر تاملی از روایی صوری و محتوایی قابل قبولی برخوردار است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با روش مولفه های اصلی علاوه بر عامل کلی تفکر تاملی، چهار مولفه تحت عناوین، سطح عمل عادتمند (بدون تامل)، مفهومی، تامل و تامل انتقادی، را تایید نمود که این ۴ عامل ۵۹/۵۱ درصد از واریانس کلی را تبیین می کنند. نتایج بررسی روایی عاملی پرسش نامه با روش تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که ساختار پرسش نامه برازش قابل قبولی با داده ها دارد و کلیه شاخص های نیکویی برازش، مدل را تایید می کنند (χ۲/df=۱/۸۵۵ در نتیجه می توان گفت نسخه ترجمه شده پرسش نامه تفکر تاملی برای استفاده در پژوهش های مربوط به توسعه حرفه ای، در بین فراگیران ایرانی، مقیاس قابل قبولی است. از این پرسش نامه به عنوان ابزار سنجش و یادگیری هم می توان استفاده کرد.

تامل, سطوح تامل, پایایی, روایی عاملی, پرسش نامه تفکر تاملی