سیده ماهرخ موسوی - استادیار، روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر
علیرضا کیامنش - استاد، روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
مهناز اخوان تفتی - دانشیار، روان شناسی تربیتی، دانشگاه الزهرا

مطالعه حاضر با هدف یافتن نقش عوامل سطح دانش آموزی و سطح معلم بر پیشرفت تحصیلیانجام شد. جامعه پژوهشی شامل تمامی هنرجویان و هنرآموزان (معلمان) بود. از بین نواحی پنج گانه تهران، در مجموع ۹۰۶ دانش آموز دختر و پسر پایه سوم و ۱۲۳ نفر از معلمان آنان در نمونه حضور داشتند. داده ها از طریق پرسش نامه های استاندارد انگیزش تحصیلی AMS والرند و همکاران (۱۹۹۲) و درگیری تحصیلی MSLQ پینتریچ و دگروت (۱۹۹۴) و پرسش نامه های پژوهشگر ساخته دانش و مهارت های حرفه ای معلم و پرسش نامه ویژگی های بافتی- حرفه ای معلمی، یادگیری به کمک همسالان و کیفیت آموزشی هنرجویان همراه با مشاهده، اسناد و مدارک موجود در هنرستان ها جمع آوری شد. پیشرفت تحصیلی نیز از طریق میانگین ۳ نمره محاسبه گردید. روایی پرسش نامه ها از طریق روایی محتوا و سازه و پایایی از طریق آلفای کرانباخ مشخص شد. از روش های ماتریس همبستگی و تحلیل چندسطحی برای پردازش داده ها استفاده شد. یافته های حاصل نشان داد در سطح کلاس (معلم)؛ متوسط پیشرفت تحصیلی هنرجویان کلاس های مختلف به طور معناداری با هم تفاوت دارد و اثر سابقه، جنس و تحصیلات هنرآموزان بر پیشرفت تحصیلی غیرمعنادار است؛ اما اثر کیفیت آموزشی بر پیشرفت تحصیلی مثبت و معنادار است و ۲۷/۷ درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی در سطح دانش آموز و ۲۸/۲۲% در سطح معلم تبیین می شود. در مجموع، متغیرهای سطح دانش آموز و سطح معلم ۳۰ درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی هنرجویان را تبیین می کند. یافته ها، اهمیت سطح معلم را به عنوان سطح بالاتر بر اثرگذاری متغیرهای مورد بررسی به عنوان پیش بینی کننده پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نشان می دهد.

درگیری تحصیلی, کیفیت آموزشی, یادگیری به کمک همسالان, انگیزش تحصیلی, پیشرفت تحصیلی, تحلیل دوسطحی