محمد جمشیدیان طهرانی - کارشناسی ارشد حملونقل، دانشگاه علم و صنعت ایران
رضا گلشن خواص - استادیار گروه حملونقل دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران

موقعیت راهبردی ایران در محل تلاقی سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا، فرصت های ترانزیتی منحصر به فردی را برای این کشور به ارمغان آورده است . موضوع ترانزیت بار از طریق ایران در چند سال اخیر به بحث داغ مجامع علمی ، دولتی و بین المللی تبدیل شده است . بر این اساس، هدف مقاله حاضر بررسی عملکرد مسیرهای مختلف ترانزیتی گذرکننده از ایران با به کارگیری و تجزیه و تحلیل دادههای ترانزیت بار از این کشور است . در این راستا، دادههای مذکور به روش آماری و تصویرسازی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و بر کریدورهای بین المللی گذرکننده از ایران تطبیق داده شده است . این تطبیق در ادامه بر مبنای کریدورهای محور شمالی -جنوبی و شرقی -غربی ایران تدقیق شده است . در نهایت عملکرد نسبی کریدورهای ترانزیتی ایران تشریح شده است . نتایج تجزیه و تحلیل صورت گرفته نشان می دهد که عملکرد کریدورهای محور شرقی -غربی در سطح منطقه ای ضعیف و در سطح بین المللی ناچیز است . در مورد کریدورهای محور شمالی -جنوبی ، عملکرد در سطح منطقه ای متوسط و در سطح بین المللی ضعیف است . نتایج پژوهش به طور کلی نشان از ضعف اساسی در عملکرد کریدورهای ترانزیتی ایران دارد.

حمل ونقل بین المللی ، ترانزیت بار، کریدور شرقی -غربی ، کریدور شمالی -جنوبی ، موقعیت راهبردی ایران