مهتاب نوری - گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. رایانامه: mahtab.noori@student.pnu.ac.ir
فرنگیس قنواتی - نویسنده مسئول، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، کرج، ایران. رایانامه: F.ghanavati@areeo.ac.ir
غلامرضا بخشی خانیکی - گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. رایانامه: bakhshi@pnu.ac.ir
حمید سبحانیان - گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. رایانامه: hamid.sobhanian@pnu.ac.ir
حمید رضا فنایی - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، کرج، ایران. رایانامه: h.fanaie@areeo.ac.ir

هدف: به منظور بررسی تاثیر دور آبیاری، ۱۵ ژنوتیپ منتخب بامیه از بانک ژن ملی ایران در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ در مزرعه پژوهشی و آزمایشی موسسه تحقیقات اصلاح نهال و بذر در کرج کشت و ارزیابی شدند.روش پژوهش: پس از این که گیاهان وارد مرحله سه برگی شدند، آبیاری به صورت ۵ و ۱۰ روز یک بار انجام گرفت.یافته ­ها: نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر تنش خشکی بر روی همه صفات اندازه گیری شده شامل ارتفاع بوته، تعداد میوه، طول میوه، تعداد دانه، وزن دانه رسیده، وزن میوه رسیده، وزن هزاردانه، عملکرد میوه، عملکرد بیولوژیکی، محتوای قند و پروتئین غلاف بامیه به لحاظ آماری معنی دار بود. در شرایط تنش خشکی میانگین تمام صفات مورد ارزیابی (به جز قندهای محلول) کاهش یافته بود. بیش ترین عملکرد میوه (۰۶/۱۲ تن در هکتار) متعلق به ژنوتیپ ده بود که نسبت به شرایط عدم تنش این ژنوتیپ ۵/۳۷ درصد کاهش داشت. ژنوتیپ های یک و دوازده کم ترین تغییر در محتوای پروتئین، ژنوتیپ های چهار و شش کم ترین تغییر در محتوای قند و ژنوتیپ های نه و یازده کم ترین تغییر در عملکرد بیولوژیکی را داشتند.نتیجه ­گیری: براساس نتایج به دست آمده از این آزمایش بهترین ژنوتیپ از لحاظ عملکرد میوه ژنوتیپ ده و از لحاظ عملکرد بیولوژیکی ژنوتیپ­های نه و یازده بودند که جهت استفاده در مناطق دارای کمبود آب قابل توصیه می باشند.

پروتئین, دور آبیاری, عملکرد بیولوژیکی, عملکرد میوه, قندهای محلول