ناصر یارمحمدیان - استادیار، دانشکده پژوهش های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
مرضیه گوگردچیان - دکتری اقتصاد دانشگاه اصفهان، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
بهناز شکری پور - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

تحلیل تقاضای حمل و نقل ازمهم ترین ارکان برنامه ریزی و مدیریت حمل و نقل است. لذا انتخاب تصمیم های اثر بخش در زمینه تقاضای سفر نیازمند آگاهی از کشش قیمتی ودرآمدی وسایل نقلیه مختلف است. دراین راستا هدف این پژوهش، برآورد کشش های قیمتی مستقیم و متقاطع و محاسبه کشش درآمدی  تقاضای حمل و نقل شهری وسایل نقلیه اتوبوس، مترو، تاکسی و خودرو شخصی در محدوده میدان شهدا- میدان امام حسین (ع) در شهر اصفهان با استفاده از روش سیستم معادلات تقریبا ایده آل است. متغیرها ی در نظر گرفته شده در این مطالعه شامل مخارج خانوار، هزینه پولی و زمانی شیوه های حمل و نقل شهری است که از طریق توزیع تصادفی پرسشنامه در بین مسافران استخراج شد. نتایج بدست آمده در این مطالعه نشان می دهدکه، مقدار کشش های خود قیمتی اتوبوس، مترو، تاکسی و اتومبیل شخصی منفی است که بیانگر مطابقت آن با قانون تقاضا است. همچنین مقادیر بدست آمده برای کشش ها، بیانگر بی کشش بودن تقاضای این وسایل نقلیه و عدم حساسیت مسافران نسبت به تغییرات  قیمت این وسایل است. نتایج مربوط به کشش های درآمدی نیز نشان می دهد که اتوبوس و مترو با کشش درآمدی کمتر از یک، کالای ضروری است درحالیکه تاکسی و اتومبیل شخصی با کشش درآمدی بیشتر از یک، کالای لوکس بشمار می رود. نتایج بدست آمده مربوط به کشش جانشینی نشان می دهد که تاکسی ومترو هر دو جانشین اتوبوس بوده ولی شدت جانشینی مترو بیشتر از تاکسی است، این در حالی است که مقادیر کشش جانشینی مترو با اتوبوس، ،تاکسی وخودروشخصی نشان می دهد که هر سه وسیله نقلیه جانشین مترو بوده ولی کشش جانشینی تاکسی نسبت به دو وسیله دیگر به طور معنا داری بیشتر است. بنابراین با افزایش قیمت مترو سهم تقاضای تاکسی بیشتر افزایش می یابد. کشش جانشینی تاکسی با اتوبوس، مترو وخودرو شخصی بیانگر این مطلب است که تفاوت معناداری در مقدار کشش جانشینی این سه وسیله وجود ندارد، ولی کشش جانشینی خودروشخصی با سایر وسایل نشان می دهد در بین سه وسیله نقلیه جانشین خودروشخصی،کشش جانشین تاکسی از همه بیشتر است.

حمل و نقل شهری, سیستم تقاضای تقریبا ایده آل, کشش متقاطع تقاضا